نشریه دیپلمات : «چرا مذاکرات تجاری چین و آمریکا ممکن است به توافق جامع منجر نشود» | ۱۵ خرداد ۱۴۰۴

اگر ایالات متحده چین را برای شناورسازی آزاد یوان، افزایش دسترسی به بازار و حرکت به سمت قابلیت تبدیل کامل حساب سرمایه تحت فشار قرار دهد، توافق تجاری بعید است.

نوشته راج ورما

۱۵ مه ۲۰۲۵

پس از هیاهوی بسیار، لفاظی‌های آتشین، تنش‌ها و تأخیرهایی که اصطکاک در روابط دوجانبه چین و ایالات متحده را افزایش داد، مذاکرات تجاری بین دو کشور آخر هفته گذشته در ژنو، سوئیس آغاز شد.

پس از اولین دور مذاکرات در ۱۰ مه، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، اظهار داشت: «دیدار بسیار خوبی امروز با چین، در سوئیس. موارد زیادی مورد بحث قرار گرفت، موارد زیادی مورد توافق قرار گرفت. یک بازنشانی کامل به شیوه‌ای دوستانه، اما سازنده، مذاکره شد.»

پیش از آغاز مذاکرات در ژنو، هم ایالات متحده و هم چین اهمیت این نشست را کم‌اهمیت جلوه داده بودند. اجماع گسترده‌ای در میان تحلیلگران وجود داشت که احتمالاً هیچ چیز مشخصی در این نشست به دست نخواهد آمد و بحث بیشتر بر روی موضوعات مورد گفتگو و روند مذاکرات آینده متمرکز خواهد بود.

با این حال، این نشست انتظارات را برآورده نکرد. نه تنها هر دو طرف توافق کرده‌اند که اکثر تعرفه‌ها را برای یک دوره ۹۰ روزه به حالت تعلیق درآورند، بلکه میزان کاهش تعرفه نیز تحلیلگران و بازارها را شگفت‌زده کرده است.

ایالات متحده تعرفه‌ها را به ۳۰ درصد کاهش داد که شامل ۲۰ درصد تعرفه با هدف مهار تجارت غیرقانونی فنتانیل بود. چین تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات ایالات متحده اعمال خواهد کرد. پکن همچنین موافقت کرد که تمام اقدامات غیرتعرفه‌ای علیه ایالات متحده را حذف یا به حالت تعلیق درآورد.

دو طرف همچنین توافق کردند که برای حل اختلافات خود و ایجاد بنیادی برای افزایش همکاری و کاهش اصطکاک‌های تجاری به گفتگوها ادامه دهند. به گفته اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، «اجماع هر دو هیئت در این آخر هفته این است که هیچ یک از طرفین خواهان جدایی نیستند.»

تجارت عملاً بین دو کشور از زمان اعمال تعرفه‌های سنگین توسط ایالات متحده و تعرفه‌های تلافی‌جویانه توسط چین متوقف شده بود.

تعداد کشتی‌های باری که از چین به ایالات متحده می‌رفتند در آوریل ۲۰۲۵، ۶۰ درصد کاهش یافت. به گفته گلدمن ساکس، یک بانک سرمایه‌گذاری، تا ۱۶ میلیون شغل در چین با تعرفه‌های ایالات متحده تهدید می‌شد. فعالیت خدماتی در چین در ماه آوریل به پایین‌ترین سطح هفت ماهه خود رسید و فعالیت تولیدی از دسامبر ۲۰۲۳ در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد.

آتش‌بس در ژنو یک آتش‌بس بسیار مهم است. این خبر بسیار بهتر از آنچه انتظار می‌رفت است. اما این پایان جنگ تجاری چین و ایالات متحده نیست. نبرد برای یک رابطه تجاری متعادل‌تر بین چین و ایالات متحده صرفاً به میزهای مذاکره در دو پایتخت منتقل شده است.

حتی اگر مذاکرات ادامه یابد، یک توافقنامه تجاری جامع یا یک قرارداد تجاری دوجانبه بعید است.

در آوریل ۲۰۲۵، ترامپ در پستی در پلتفرم تروث سوشال خود، یک لیست هشت ماده‌ای «تقلب غیرتعرفه‌ای» را منتشر کرد که دستکاری ارزی در صدر آن قرار داشت. او ادعا کرد که چین یک دستکاری‌کننده ارز است.

در ۸ آوریل، در یک شام کمیته ملی جمهوری‌خواه کنگره، ترامپ پکن را به تضعیف یوان برای جبران تأثیر تعرفه‌های ایالات متحده متهم کرد.

یک روز پیش از آغاز مذاکرات تجاری در ژنو، ترامپ در پستی در تروث سوشال، از چین خواست تا بازارها را به روی کسب‌وکارهای آمریکایی باز کند.

واضح است که دستکاری ارزی و افزایش دسترسی به بازار چین برای کسب‌وکارهای آمریکایی در اولویت برنامه‌های ترامپ در مورد مذاکرات تعرفه‌ای، چه رسد به یک توافق تجاری، قرار دارد.

در مذاکرات آینده، ایالات متحده ممکن است خواستار آن شود که یوان اجازه شناوری آزاد داشته باشد و ارزش آن توسط نیروهای بازار تعیین شود.

همچنین ممکن است خواستار آزادسازی حساب سرمایه شود؛ یعنی محدودیت‌های جریان سرمایه به داخل و خارج از چین برداشته شود.

رئیس جمهور شی جین پینگ و حزب کمونیست چین هرگز با چنین خواسته‌هایی موافقت نخواهند کرد.

اگر به یوان اجازه داده شود آزادانه معامله شود و دیگر تحت محدودیت‌های نرخ شناور بانک خلق چین – بانک مرکزی چین – نباشد، کسری تجاری ایالات متحده با چین احتمالاً کاهش خواهد یافت. صادرات چین گران‌تر و نسبت به صادرات سایر کشورها کمتر رقابتی خواهد شد. این امر منجر به کاهش صادرات جهانی چین خواهد شد.

این امر همچنین منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی چین و به طور بالقوه از دست دادن میلیون‌ها شغل در زمانی خواهد شد که اقتصاد چین به دلیل رکود در بازار املاک، رکود یا کاهش مصرف داخلی، کاهش تولید کارخانه‌ها به دلیل تعرفه‌های ایالات متحده و بازار سهام ضعیف، با مشکلاتی روبرو است.

این به نوبه خود ممکن است منجر به ناآرامی‌های اجتماعی-اقتصادی و تهدید ثبات و بقای رژیم شود.

بنابراین، پکن تحت فشار ایالات متحده برای پذیرش هرگونه تقاضای اجازه تجارت آزاد یوان تسلیم نخواهد شد. این ممکن است عامل شکست توافق بین دو کشور باشد.

فراهم کردن دسترسی فزاینده برای شرکت‌های آمریکایی برای فعالیت در اقتصاد چین و گسترش عملیات آنها نیز احتمالاً منجر به تعطیلی کسب‌وکارهای چینی، در نتیجه از دست دادن شغل و افزایش بی‌ثباتی اجتماعی-اقتصادی و سیاسی خواهد شد.

آزادسازی حساب سرمایه امکان جابجایی آزاد سرمایه به داخل و خارج از چین را فراهم می‌کند. با توجه به کندی اقتصاد چین و احساسات منفی اقتصادی داخلی، احتمالاً مقادیر زیادی سرمایه به پناهگاه‌های امن خارج از کشور فرار خواهد کرد. بنابراین، قابلیت تبدیل کامل حساب سرمایه نیز بر اقتصاد و امنیت ملی چین تأثیر منفی خواهد گذاشت.

بنابراین، بسیار محتمل است که دو اقتصاد بزرگ جهان به دلیل مواضع ریشه‌دار خود همچنان در یک جنگ تجاری گرفتار باشند.

به نظر می‌رسد تنش‌های سیستمی که روابط تجاری چین و ایالات متحده را آزار می‌دهد، بعید است در آینده نزدیک حل شود. این امر تنها با نفوذ اصطکاک‌های تجاری به روابط دوجانبه گسترده‌تر، تنش‌ها را افزایش خواهد داد.

هیچ یک از طرفین ممکن است در حال حاضر خواهان جدایی نباشند، اما در دراز مدت، جدایی اقتصادهای ایالات متحده و چین ممکن است با این وجود رخ دهد.

در اصل تحت مجوز کریتیو کامانز توسط ۳۶۰اینفو™ منتشر شده است.

نویسندگان

نویسنده مهمان

راج ورما

راج ورما استاد روابط بین‌الملل و سیاست خارجی و مدیر مرکز مطالعات آسیای جنوبی و مرکزی، آکادمی مطالعات منطقه‌ای و حکمرانی جهانی شانگهای، دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای، پردیس سونگ‌جیانگ، شانگهای، چین است. او همچنین یک محقق غیرمقیم، مرکز مطالعات آسیایی سیگور، دانشکده امور بین‌الملل الیوت، دانشگاه جورج واشنگتن است.