نشریه اکونومیست: «اسرائیل سه وضعیت اضطراری را شعله‌ور می‌کند در حالی که متحدان خشمگینش کنار می‌کشند» | ۲۳ تیر ۱۴۰۴

بنیامین نتانیاهو اعتیادی مرگبار به بحران‌ها دارد

شاید فکر کنید غیرممکن است که آتش‌سوزی در اسرائیل و غزه داغ‌تر از این شود. با این حال، بنیامین نتانیاهو در حال دامن زدن به سه وضعیت اضطراری همزمان است: یک بحران انسانی در غزه؛ به آتش کشیدن حمایت در میان متحدان اروپایی؛ و یک بحران قانون اساسی بر سر اینکه چه کسی سرویس‌های امنیتی، ارتش و دادگاه‌ها را کنترل می‌کند. فشار بر اسرائیل و نهادهای آن برای این کشور تقریباً غیرقابل تحمل است. یک لحظه اوج احتمالاً قریب‌الوقوع است. اینکه آیا این لحظه به شکل تهاجم مجدد به غزه خواهد بود که سرانجام اتحادهای اسرائیل را از هم بپاشد و نیروهای مسلح و جامعه آن را دچار شکاف کند، یا از طریق یک چرخش ناگهانی یا آتش‌بس که باعث سقوط سیاسی نخست‌وزیر می‌شود، به طور خطرناکی نامشخص باقی مانده است.

ابتدا به غزه نگاه کنید، جایی که نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) آماده‌اند تا مرحله اصلی یک کارزار ویرانگر جدید را آغاز کنند. ارتش اسرائیل حدود یک سوم نوار غزه را کنترل می‌کند. حملات آن روزانه ده‌ها فلسطینی را می‌کشد. طبق طرح آن، ارتش ۷۵ درصد آن را بازپس می‌گیرد و ۲ میلیون نفر را به مناطقی با ۲۵ درصد از زمین‌ها می‌راند. دولت می‌گوید هدفش ریشه‌کن کردن حماس یک بار برای همیشه است. اما در حالی که برای حمله آماده می‌شوند، برخی افسران بی‌سر و صدا اعتراف می‌کنند که سرباز کافی برای چنین تلاشی ندارند. آنها همچنین می‌دانند که حماس تقریباً به طور نامحدود قادر به جذب نوجوانان بیشتر و توزیع تفنگ‌های کلاشنیکف بیشتر خواهد بود.

نتیجه محتمل، یک فاجعه انسانی دیگر است. برای مقابله با این اتهام، دولت اسرائیل ادعا می‌کند که می‌تواند بدون اینکه کنترل ضمنی آن را به حماس بدهد، به ساکنان غزه کمک برساند. در ۲۶ مه، اسرائیل یک شبکه توزیع را راه‌اندازی کرد و از «هاب‌ها» برای توزیع جیره‌های هفتگی استفاده کرد. روز بعد، هزاران نفر از مردم گرسنه به این منطقه هجوم بردند و کار به حالت تعلیق درآمد. گروه‌های امدادی می‌گویند این طرح به طرز تأسف‌باری ناکافی است. دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا می‌گوید این اتحادیه از این اقدام حمایت نمی‌کند و کمک نباید به عنوان سلاح استفاده شود. جیک وود، رئیس بنیاد بشردوستانه غزه که این شبکه را اداره می‌کند، به تازگی استعفا داده و گفته است که اجرای این طرح با رعایت اصول «انسانیت، بی‌طرفی، عدم جانبداری و استقلال» غیرممکن است. اگر این پیشنهاد موفق شود، که بسیار بعید به نظر می‌رسد، اسرائیل قصد دارد از این هاب‌ها برای جمع کردن ساکنان غزه در اطراف آنها استفاده کند، در حالی که آنچه از نوار غزه باقی مانده را نابود می‌کند.

این حملات و بیهودگی ظاهری هرگونه تهاجم مجدد، در حال از بین بردن حمایت از اسرائیل در اروپا است که به طور گسترده از جنگ علیه حماس پس از جنایات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حمایت کرده بود. بریتانیا مذاکرات بر سر یک قرارداد تجاری جدید را به حالت تعلیق درآورده و ۱۷ عضو اتحادیه اروپا، بزرگترین شریک تجاری اسرائیل، می‌خواهند توافقنامه همکاری خود را بازنگری کنند. در ۲۷ مه، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، مرگ غیرنظامیان را «نفرت‌انگیز» خواند. در همان روز، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان و یک حامی سرسخت اسرائیل، گفت که «سطح فعلی حملات به غزه دیگر قابل توجیه نیست.» آلمان ممکن است صادرات نظامی را محدود کرده یا استفاده از آنها را محدود کند: این کشور یک سوم سلاح‌هایی را که اسرائیل در طول سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۲۴ وارد کرده، فروخته است. این یک تغییر بزرگ برای متحد ضروری اسرائیل در اروپا خواهد بود.

حتی کاخ سفید نیز ناراحت است. در ۲۵ مه، دونالد ترامپ گفت که مایل است «کل این وضعیت را هر چه سریعتر متوقف کند». او مشتاق است تا توافقی بین آمریکا و ایران منعقد کند؛ اسرائیل بیشتر به حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران علاقه‌مند است. در همین حال، فرستاده شخصی آقای ترامپ، استیو ویتکاف، نیز در تلاش است تا آتش‌بس جدیدی را در غزه بین اسرائیل و حماس میانجی‌گری کند. تاکنون، آقای نتانیاهو از پذیرش آن خودداری کرده است، اما برخی از مقامات اسرائیلی به طور فزاینده‌ای اطمینان دارند که او کوتاه خواهد آمد.

همیشه اوضاع را بدتر می‌کند

در حالی که غزه گرسنگی می‌کشد و متحدان اسرائیل او را ترک می‌کنند، آقای نتانیاهو در حال دامن زدن به بحران سومی است: یک بحران قانون اساسی با سرویس‌های امنیتی، ارتش و دادگاه‌ها. او می‌گوید که یک ژنرال مسیحایی را به عنوان رئیس شین بت، سرویس امنیت داخلی، منصوب خواهد کرد. آقای نتانیاهو تلاش کرده است تا این آژانس و همچنین ارتش را به دلیل غافلگیر شدن توسط حماس مقصر بداند. رونن بار، رئیس در حال کناره‌گیری شین بت، آقای نتانیاهو را به شانه خالی کردن از مسئولیت خود برای مماشات با حماس قبل از جنگ، تلاش برای وادار کردن این سرویس به انجام کارهای کثیف سیاسی او و اخراج او برای سرپوش گذاشتن بر اتهامات فساد در دفتر نخست‌وزیری متهم کرده است. پس از یک نبرد در دیوان عالی، که به نفع او رأی داد، آقای بار در ۱۵ ژوئن به خواست خود از سمتش کناره‌گیری خواهد کرد.

جایگزین او سرلشکر دیوید زینی، یک فرمانده پیاده‌نظام بدون سابقه در اطلاعات یا امنیت داخلی است. اما این انتصاب پایگاه راست افراطی نخست‌وزیر را به وجد خواهد آورد. حتی همرزمان او در ارتش نیز او را، که از نوادگان یک خانواده ناسیونالیست-روحانی است، مسیحایی می‌دانند. او اخیراً در مورد «قصد مسلمانان بد برای کشتن یهودیان خوب از زمان تولد اسماعیل تا اطلاع ثانوی» هشدار داد. (برخی از سنت‌های یهودی اسماعیل، پسر ارشد ابراهیم، پدرسالار کتاب مقدس، را به عنوان جد اعراب نام می‌برند.) در جلسه‌ای از فرماندهی کل ارتش، گزارش شده است که او با هرگونه تبادل زندانی با حماس مخالفت کرده است زیرا «این یک جنگ ابدی است». به عنوان رئیس شین بت، او در تأیید اینکه کدام فلسطینیان در هرگونه توافق بالقوه آزاد شوند، نقش خواهد داشت. موضع او در مورد جنگ با اکثر اسرائیلی‌ها که خواهان پایان درگیری با آتش‌بس و آزادی ۲۰ و چند گروگان زنده باقی‌مانده هستند، در تضاد است.

دادستان کل، گالی باهاراو-میارا، به نخست‌وزیر گفته بود که قبل از جایگزینی آقای بار باید منتظر دستورالعمل‌های قانونی بماند، اما آقای نتانیاهو پیش رفته است. شین بت موظف به حفاظت از رهبران اسرائیل است. آقای نتانیاهو به اتهام رشوه و کلاهبرداری در حال محاکمه است (که او آنها را رد می‌کند) و قرار است تا چند هفته دیگر برای اولین بار مورد بازجویی متقابل قرار گیرد. او در گذشته تلاش کرده است تا شین بت را وادار کند تا حضور او در دادگاه را به «دلایل امنیتی» محدود کند. یک رئیس جدید ممکن است با چنین درخواست‌هایی موافق باشد.

مأموریت شین بت همچنین شامل حفاظت از نهادهای دموکراتیک اسرائیل است. آقای بار نخست‌وزیر را متهم کرد که به او گفته است از این سرویس برای نظارت بر معترضان ضد دولتی استفاده کند. او می‌گوید که از اطاعت از آن دستور خودداری کرده است. او همچنین گفته است که معتقد است به دلیل تحقیق در مورد اتهامات علیه کارکنان آقای نتانیاهو اخراج شده است.

این ماجرا در حال ایجاد اختلاف بین رؤسای امنیتی اسرائیل است. نخست‌وزیر، رئیس ستاد ارتش، سپهبد ایال ضمیر، را از انتصاب ژنرال زینی، یک افسر در حال خدمت، مطلع نکرده بود. در ۲۵ مه، ژنرال ضمیر بیانیه تندی صادر کرد که «این یک جنگ بی‌پایان نیست». او با دولت درگیر شده و استدلال کرده است که بقای گروگان‌ها و تأمین غذا باید بر سرکوب حماس اولویت داشته باشد. حتی اگر موانع قانونی آقای نتانیاهو را مجبور به عقب‌نشینی در مورد شین بت کند، او مشتاق است تا این مبارزه را برای منحرف کردن اسرائیلی‌های خسته از جنگ و برای گرد هم آوردن پایگاه خود با یک رویارویی دیگر بین دولت تندرو خود و تشکیلات حقوقی، داشته باشد.

نخست‌وزیر می‌داند که گسترش نامحبوب جنگ در غزه احتمالاً به اهداف خود نخواهد رسید و باعث ایجاد شکاف با اروپا و احتمالاً آمریکا نیز خواهد شد. او همچنین می‌داند که جایگزین، یعنی آتش‌بس، احتمالاً به شراکت او با راست افراطی که خواستار اشغال دائمی غزه است، پایان داده و باعث برگزاری انتخابات خواهد شد. بدون هیچ راه خروجی، راه‌حل آقای نتانیاهو آشنا و ویرانگر است: برافروختن بحران‌های بیشتر و بیشتر.