روزنامه فولا د سائوپائولو: «متخصصان می‌گویند: بیشترین نسبت ادیان آفریقایی‌تبار در ریو گرانده دو سول پاسخی به حذف هویت سیاه‌پوستان است» | ۲۸ خرداد ۱۴۰۴
کارشناسان معتقدند افزایش چشمگیر پیروان ادیان آفریقایی‌تبار در ایالت ریو گرانده دو سول برزیل، واکنشی به تلاش‌ها برای حذف هویت سیاه‌پوستان و تاکیدی بر حضور فرهنگی این جوامع است.
⏳ مدت زمان مطالعه: ۳ دقیقه | ✏️ ناشر/نویسنده: فولا د سائوپائولو/لوکاس لاسردا | 📅 تاریخ: ۷.ژوئن.۲۰۲۵ (به‌روزرسانی: ۸.ژوئن.۲۰۲۵) / ۱۸ خرداد ۱۴۰۴ (به‌روزرسانی: ۱۹ خرداد ۱۴۰۴)
⚠️ هشدار: بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاه‌های متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید یا پذیرش مسئولیت دیدگاه‌های مطرح‌شده نیست.
ریو گرانده دو سول، در میان ایالت‌ها و منطقه فدرال، بیشترین نسبت پیروان ادیان آفریقایی‌تبار برزیلی را دارد. این سهم سه برابر میانگین ملی ۱ درصد است و به ۳.۲ درصد از جمعیت گائوشو (ساکنان ریو گرانده دو سول) ۱۰ ساله یا بالاتر می‌رسد، طبق داده‌های سرشماری ۲۰۲۲ که روز جمعه (۶) منتشر شد.
برخی از فرضیه‌ها برای این اعداد شامل وجود بسیاری از گروه‌ها و هسته‌های سنتی در این ایالت، علاوه بر بسیج علیه آنچه که حذف جمعیت سیاه‌پوست، که یک پنجم از ۱۰.۹ میلیون نفر جمعیت ساکن در خاک گائوشو را تشکیل می‌دهند، تلقی می‌شود، است.
در اعداد مطلق، ۳۰۶,۴۹۳ نفر ۱۰ ساله یا بالاتر به IBGE (موسسه جغرافیا و آمار برزیل) اعلام کردند که به یکی از این ادیان، که در دسته کاندومبله و اومباندا گروه‌بندی شده‌اند، تعلق دارند. از این تعداد، ۵۵.۳ درصد سفیدپوست، ۲۴.۵ درصد سیاه‌پوست و ۱۹.۵ درصد پاردو (دورگه) بودند.
در کل کشور، ۱,۸۴۹,۸۲۴ نفر ادعا کردند که پیرو این ادیان هستند. از این تعداد، ۴۲.۹ درصد سفیدپوست، ۳۳.۲ درصد پاردو و ۲۳.۲ درصد سیاه‌پوست بودند. در کل جمعیت برزیل، پاردوها ۴۵.۳ درصد، پس از آنها سفیدپوستان (۴۳.۵ درصد) و سیاه‌پوستان (۱۰.۲ درصد) قرار دارند.
سفیدپوستان خودخوانده اکثریت پیروان اومباندا و کاندومبله در منطقه فدرال و در هفت ایالت هستند: میناس گرایس، پارانا، ریو دو ژانیرو، سائوپائولو، سانتا کاتارینا، ریو گرانده دو سول و ماتو گروسو دو سول. در باهیا، سیاه‌پوستان غالب هستند. در سایر ایالت‌ها، پاردوها غالب هستند.
در شهر ویامائو، در منطقه شهری پورتو آلگره، بیشترین نسبت ساکنانی که خود را پیرو ادیان آفریقایی‌تبار برزیلی اعلام کرده‌اند، با ۹.۳ درصد از جمعیت ۲۲۴,۱۱۲ نفری، یافت می‌شود. در میان ۵۰ شهرداری در برزیل با بیشترین تعداد پیروان، ۴۲ شهرداری در ریو گرانده دو سول قرار دارند.
بخشی از توضیح این نسبت در جنبش‌هایی مانند یک کارزار گسترده، با عنوان «هر کس از آشه است، می‌گوید که هست»، نهفته است که قبل از سرشماری ۲۰۱۰ برای تشویق پاسخ‌های بیشتر انجام شد. به گفته بابا دیبا دِ یه‌مونجا، رئیس شورای مردم تریرو (مکان‌های مذهبی آفریقایی‌تبار) ایالت ریو گرانده دو سول، این یک جنبش منزوی نبود.
«در سال ۲۰۱۴، ما موفق شدیم یک شورای حقوق برای مردم تریرو ایجاد کنیم، این امر بیش از ۵۰۰۰ تریرو را در سراسر ایالت، از مناطق مختلف، برای یک کنفرانس بسیج کرد. این اولین ایالتی بود که این کار را انجام داد و به سمت سیاست‌های عمومی حرکت کرد.»
«ما تخمین می‌زنیم که ۶۵۰۰۰ تریرو در ایالت وجود دارد، ما در حال انجام کار نقشه‌برداری در این مورد هستیم. این تعداد زیادی تریرو است. شما شب‌ها در پایتخت گائوشو نمی‌خوابید بدون اینکه در پس‌زمینه صدای طبل‌ها را بشنوید. این بخشی از زندگی روزمره ریو گرانده دو سول است.»
پورتو آلگره همچنین زادگاه روز آگاهی سیاه‌پوستان است که در سال ۱۹۷۱ توسط نویسنده و فعال الیویرا سیلویرا (۱۹۴۱-۲۰۰۸) به افتخار زومبی دوس پالمارس ایجاد شد. این تاریخ وسیله‌ای برای ثبت و تشویق یادبود سهم آفریقایی‌تباران گائوشو در هویت ملی خواهد بود.
این جنبش‌ها همچنین به گذشته ریو گرانده دو سول روی می‌آورند. به گفته اریکو کاروالیو، پژوهشگر و دکترای انسان‌شناسی از UFRGS (دانشگاه فدرال ریو گرانده دو سول)، خوداظهاری منعکس شده در این آمار، پاسخی به نامرئی‌سازی جمعیت سیاه‌پوست در این ایالت است.
«در سال‌های قبل از سرشماری ۲۰۱۰، قبلاً یک جنبش کامل برای خوداظهاری پیروان ادیان آفریقایی‌تبار وجود داشت. این نشانه‌ای از واکنشی است که این جمعیت داشت، یعنی خود را به دلیل نامرئی بودن در چشم دولت، ابراز کرد. این امر نتایج خوبی به همراه داشت، زیرا اکنون در سرشماری و به‌طور کلی در کشور رشد کرده است.»
اریکو می‌گوید این نامرئی‌سازی بخشی از ساخت هویت گائوشو است که در گفتمان رسمی توسط یک مرد سفیدپوست سوار بر اسب که از گاوها مراقبت می‌کند، نمایندگی می‌شود. «ما می‌توانیم مشاهده کنیم که نمادها مهاجرت آلمانی، ایتالیایی، [پرتغالی] آزوری هستند و گفتمانی وجود داشت مبنی بر اینکه سیاه‌پوستان برده‌شده تعداد کمتری داشتند و این برده‌داری ملایم‌تری بوده است، در حالی که در واقع، به همان شدت تمام برزیل بوده است.»
کارولینا روچا، پژوهشگر موسسه مطالعات دین، می‌گوید مهاجرت جمعیت‌های سفیدپوست برای «سفید کردن جمعیت» انجام شد. او همچنین فرضیه‌های خوداظهاری هویت، از جمله دین، را به عنوان نقطه مقابلی برای حذف سیاه‌پوستان در ایالت ذکر می‌کند.
بابالوریشا گامبی تای ساگو، رئیس فدراسیون آفریقایی‌تباران برزیل، به فولا می‌گوید که ریو گرانده دو سول مهد باتوکه، یک دین آفریقایی‌تبار برزیلی که در اواسط قرن نوزدهم شکل گرفت، محسوب می‌شود.
به گفته او، این سنت ممکن است اعلام تعلق به یک دین آفریقایی‌تبار را تقویت کرده باشد، اگرچه هنوز احساس اجبار مرتبط با عدم تحمل مذهبی وجود دارد. «فرد ترجیح می‌دهد چیزی را انتخاب کند که باعث نشود شما با نگاه چپ به آن نگاه کنید. این متأسفانه اتفاق می‌افتد.»
به گفته بابا دیبا، اهمیت دفاع از این هویت و ایجاد شورایی برای تضمین حقوق مردمان تریرو، همچنین در زمان درخواست بازسازی و کمک به تریروهای ویران شده در باران‌هایی که سال گذشته ایالت را درنوردید، آشکار شد.
برای اریکو، بازتاب‌های دیگر این بسیج، جنبش‌هایی مانند راهپیمایی برای زندگی و آزادی مذهبی است که علیه عدم تحمل ظهور کرد. «این جنبش توسط باتوکه‌روها و دیگر پیروان ادیان آفریقایی‌تبار که حضور خود را در فضای عمومی اعلام می‌کنند، رهبری شد.»
این پژوهشگر می‌گوید نیاز به نشان دادن وجود این گروه‌ها ممکن است پاسخی به قطبی‌شدن سیاسی نیز بوده باشد. «این احساس خطری که بولسوناریسم برای فرهنگ سیاه‌پوستان به ارمغان آورد، ممکن است بسیاری از مردم را مجبور به اتخاذ موضعی در مورد این مسئله و همچنین مسائل دیگر کرده باشد.»
”
