مجله اکونومیست: «بهترین کشورها برای زنان شاغل در سال ۲۰۲۵» | ۱۵ اسفند ۱۴۰۳

⏳مدت زمان مطالعه: ۴ دقیقه | ✏️ناشر/نویسنده: اکونومیست / ناشناس | 📅 تاریخ: ۵ مارس ۲۰۲۵ / ۱۵ اسفند ۱۴۰۳

⚠️ هشدار: بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاه‌های متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید یا پذیرش مسئولیت دیدگاه‌های مطرح‌شده نیست.

—

شاخص سقف شیشه‌ای ما نقش و نفوذ زنان در نیروی کار را اندازه‌گیری می‌کند

هر ساله، به مناسبت روز جهانی زنان در ۸ مارس، اکونومیست شاخص سقف شیشه‌ای را منتشر می‌کند. این شاخص شرایط کاری زنان در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) را مقایسه می‌کند. این شاخص بر اساس ده معیار — از مشارکت در نیروی کار و حقوق و دستمزد تا مرخصی والدین با حقوق و نمایندگی سیاسی — تنظیم شده است. نمودارهای زیر نشان می‌دهند که هر کشور در سال ۲۰۲۴ چگونه عمل کرده است.

سوئد در رتبه اول قرار گرفت و به دو سال صدرنشینی ایسلند پایان داد. کشورهای نوردیک همواره به دلیل سیاست‌هایی که از برابری جنسیتی و والدین شاغل حمایت می‌کنند، در این شاخص عملکرد خوبی دارند. در سوی دیگر این رتبه‌بندی، کره جنوبی که همیشه در رتبه آخر قرار داشت، به رتبه ۲۸ صعود کرد و ترکیه به جایگاه آخر سقوط کرد. نیوزیلند نیز به عنوان پیشرفت‌کننده‌ترین کشور معرفی شد و با ۸ پله صعود به رتبه پنجم رسید.

آموزش و تحصیلات؛ آغاز برابری

زنان در کشورهای OECD با نرخ‌های بسیار بالاتری نسبت به مردان از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند. در سال گذشته، ۴۵ درصد از زنان دارای مدرک دانشگاهی بودند، در حالی که این میزان برای مردان ۳۶.۹ درصد بود — شکافی که نسبت به سال ۲۰۲۳ اندکی افزایش یافته است. در دهه گذشته، حدود یک سوم افرادی که در آزمون GMAT شرکت کرده‌اند، زن بوده‌اند. در سال ۲۰۲۴، این سهم به ۳۶ درصد افزایش یافت که بیشترین رشد آن در فنلاند، استونی و نیوزیلند مشاهده شد.

مشارکت در نیروی کار؛ چالش‌های ادامه‌دار

با وجود این روند، مشارکت زنان در نیروی کار همچنان کمتر از مردان است. بر اساس آخرین آمار موجود، ۶۶.۶ درصد از زنان در سن کار شاغل بوده‌اند، در حالی که این میزان برای مردان ۸۱ درصد است. این نرخ‌ها به طور قابل توجهی در کشورهای مختلف تفاوت دارد: در ایسلند و سوئد، بیش از ۸۲ درصد از زنان شاغل هستند، در حالی که این رقم در ایتالیا تنها ۵۸ درصد است.

تبعیض در حقوق و دستمزد

مشارکت پایین‌تر زنان در نیروی کار به پیشرفت شغلی آن‌ها آسیب می‌زند که به نوبه خود بر شکاف دستمزد جنسیتی تأثیر می‌گذارد. در سراسر OECD، دستمزد میانه زنان هنوز ۱۱.۴ درصد کمتر از مردان است. در برخی کشورها، از جمله استرالیا و ژاپن، این شکاف در حال افزایش است.

نمایندگی زنان در سیاست و کسب‌وکار

سهم کرسی‌های هیئت مدیره که در اختیار زنان است، از ۲۱ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۳۳ درصد امروز افزایش یافته است. در نیوزیلند، فرانسه و بریتانیا، زنان اکنون تقریباً به اندازه مردان در هیئت مدیره‌ها حضور دارند. به طور مشابه، در سوئد، لتونی و آمریکا، زنان تقریباً نیمی از تمامی پست‌های مدیریتی را در اختیار دارند.

نمایندگی زنان در سیاست نیز در حال افزایش است. پس از انتخابات پرشور سال گذشته، سهم زنان در پارلمان‌ها برای اولین بار از ۳۴ درصد فراتر رفت. در بریتانیا، انتخاب ۴۳ زن نماینده جدید در ژوئیه ۲۰۲۴ سهم آن‌ها را از ۳۵ درصد به ۴۱ درصد افزایش داد.

چالش‌های مرخصی والدین و مراقبت از کودکان

سه شاخص آخر ما شامل تأثیرات تشکیل خانواده هستند. چون مادران همچنان بیشتر وظایف مراقبت از کودکان را انجام می‌دهند، مرخصی والدین با حقوق و مراقبت مقرون‌به‌صرفه از کودکان می‌تواند به طور قابل توجهی مشارکت آن‌ها در نیروی کار را افزایش دهد. بر اساس این معیارها، آمریکا عملکرد بسیار ضعیفی دارد؛ چرا که تنها کشور ثروتمندی است که هیچ مرخصی والدین ملی اجباری ندارد و هزینه‌های مراقبت از کودکان بیش از ۳۰ درصد از دستمزدهای متوسط را شامل می‌شود.

سیاست‌های سخاوتمندانه‌تری در مجارستان و اسلواکی وجود دارد؛ جایی که مادران معادل ۷۹ هفته و ۶۹ هفته مرخصی با حقوق کامل دریافت می‌کنند.

نتیجه‌گیری: چشم‌انداز آینده برای زنان شاغل

شاخص سقف شیشه‌ای یک نمای کلی و ناقص از نیروی کار است، اما به خوبی نشان می‌دهد که کشورها در طول زمان چگونه بر اساس یک گروه ثابت از شاخص‌ها عمل می‌کنند. هرچند زنان همچنان برای شکستن سقف شیشه‌ای تلاش می‌کنند، بیشتر کشورها حداقل در حال تغییر به سمت بهتر شدن هستند.