اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها : “نیروهای آمریکایی خروج از پایگاه هوایی عین‌الاسد را آغاز می‌کنند؛ حضور آمریکا در عراق در حال گذار است” | ۳۱ مرداد ۱۴۰۴

آغاز خروج نیروهای آمریکایی از پایگاه هوایی عین‌الاسد

بر اساس گزارش رسانه‌های عربی در ۱۸ اوت، یک کاروان نظامی آمریکا پایگاه هوایی عین‌الاسد، که میزبان نیروهای آمریکایی در غرب عراق است، را به مقصد سوریه ترک کرد. یک منبع امنیتی عراقی که با شفق نیوز گفتگو کرده، مدعی شد که تمامی سربازان آمریکایی تا ۱۵ سپتامبر عین‌الاسد را ترک خواهند کرد. ممکن است تعداد محدودی از نیروهای آمریکایی در بغداد باقی بمانند، در حالی که دیگران به پایگاه‌هایی در سوریه و اربیل، پایتخت کردستان عراق، منتقل می‌شوند.

حسین علوی، مشاور محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در بیانیه‌ای به خبرگزاری عراق اعلام کرد که ائتلاف بین‌المللی مبارزه با دولت اسلامی (IS) ماه آینده به مأموریت خود در بغداد و پایگاه هوایی عین‌الاسد پایان خواهد داد.

علوی افزود: «این تحول به دنبال توافق عراق با کشورهای ائتلاف برای پایان دادن به مأموریت ائتلاف در چارچوب زمانی اعلام‌شده ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ است. بر اساس این توافق، حضور ائتلاف در مقر خود در بغداد و در پایگاه هوایی عین‌الاسد رسماً در سپتامبر ۲۰۲۵ به پایان می‌رسد که نشان‌دهنده فاز جدیدی از همکاری امنیتی با تمرکز بر نقش‌های مشورتی و ظرفیت‌سازی برای نیروهای امنیتی عراق است.»

یک مقام آمریکایی نیز به نشریه نشنال تأیید کرد که مأموریت آمریکا در عراق طبق برنامه در حال گذار به یک توافق امنیتی دوجانبه بین عراق و ایالات متحده است.

وزارت دفاع آمریکا (DOD) در سال ۲۰۱۴ نیروی مشترک عملیات عزم راسخ (CJTF-OIR) را با هدف شکست دادن دولت اسلامی در سوریه و عراق تأسیس کرد. وزارت دفاع آخرین مرحله گذار CJTF-OIR را در سپتامبر ۲۰۲۴ اعلام نمود. این طرح شامل یک برنامه دو مرحله‌ای است که بخش اول آن قرار است ماه آینده به پایان برسد.

وزارت دفاع در اعلام این طرح بیان کرد: «در مرحله اول، مأموریت نظامی ائتلاف در عراق به پایان خواهد رسید. این بدان معناست که نیروهای ائتلاف از مکان‌های خاصی در عراق که به صورت متقابل تعیین شده‌اند، خارج خواهند شد. دوره گذار در عراق اکنون آغاز می‌شود و در سپتامبر ۲۰۲۵ به پایان خواهد رسید.» مرحله دوم که قرار است تا سپتامبر ۲۰۲۶ ادامه یابد، بر مقابله با دولت اسلامی در سوریه تمرکز دارد.

برخی از سیاستمداران عراقی نسبت به وضعیت امنیتی کشور با کاهش حضور آمریکا ابراز نگرانی کرده‌اند.

مقامات عراقی نگران بوده‌اند که هرگونه بی‌ثباتی در سوریه ممکن است بر عراق تأثیر بگذارد و فرصتی برای ظهور مجدد دولت اسلامی فراهم کند. همچنین، جوامع شیعه در عراق به رژیم جدید سوریه بی‌اعتماد هستند و خصومت ویژه‌ای نسبت به رئیس‌جمهور موقت احمد الشرع دارند که در طول جنگ عراق به عنوان شورشی با القاعده در عراق می‌جنگند

عراق همچنین به دلیل اتهامات مداخله خارجی در امور کشور، با لحظه پرتنش سیاسی روبرو است که اتهامات هم به ایالات متحده و هم به ایران وارد می‌شود. آمریکا و بخش‌هایی از چشم‌انداز سیاسی عراق با تلاش‌های ایران برای تثبیت نفوذ خود در این کشور مخالفت می‌کنند. در حال حاضر، ابزار ایران برای دستیابی به این هدف، قانونی است که نیروهای حشدالشعبی (PMF)، یک سازمان امنیتی عراقی متشکل از شبه‌نظامیان که بسیاری از آنها مورد حمایت ایران هستند، را به عنوان یک نهاد مستقل دولتی تقویت می‌کند.

جناح‌های همسو با ایران در عراق به گذار آمریکا با محکوم کردن حضور آمریکا در این کشور واکنش نشان دادند. کتائب حزب‌الله، یک گروه شبه‌نظامی مورد حمایت ایران و عضو حشدالشعبی، بر خروج نیروهای آمریکایی اصرار ورزید و گفت: «ما تأکید می‌کنیم که از درخواست خروج نیروهای اشغالگر و هواپیماهای آنها، و خروج عناصرشان از عملیات مشترک تا سپتامبر ۲۰۲۵، صرف‌نظر از هر هزینه یا قربانی بزرگی، کوتاه نخواهیم آمد.» کتائب حزب‌الله توسط آمریکا به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی شناخته شده است. این گروه قبلاً نیروهای آمریکایی در منطقه را هدف قرار داده است، از جمله احتمالاً در حمله مرگبار به برج ۲۲ در ژانویه ۲۰۲۴ در اردن که سه نیروی خدماتی آمریکا را کشت، مشارکت داشته است.

علاوه بر این، ایران و اسرائیل ممکن است وارد دور دیگری از درگیری شوند و شبه‌نظامیان عراقی بعید است در دور دوم کنار بکشند. اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC-QF)، بنا به گزارش‌ها در ماه ژوئیه به شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در عراق هشدار داد که اسرائیل فهرست گسترده‌ای از اهداف در عراق برای حمله به این گروه‌ها را در اختیار دارد.

پاورقی‌ها: