مجله پروجکت سیندیکیت: «راه‌حل جهانی جنوب برای تاب‌آوری اقتصادی» | ۱۴ مارس ۲۰۲۵
تاب‌آوری اقتصادی در برابر رقابت آمریکا و چین
⏳ مدت زمان مطالعه: 6 دقیقه | ✏️ ناشر/نویسنده: پروژه سیندیکیت / انور ابراهیم | 📅 تاریخ: 14 مارس ۲۰۲۵ / ۲۳ اسفند ۱۴۰۳
⚠️ هشدار: بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاه‌های متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید یا پذیرش مسئولیت دیدگاه‌های مطرح‌شده نیست.
چالش‌ها و راهکارهای جهانی جنوب برای تاب‌آوری اقتصادی
رقابت میان آمریکا و چین نه تنها بر آرزوهای کشورهای کوچک تأثیر می‌گذارد، بلکه صلح و ثباتی را که این کشورها در مسیر توسعه اقتصادی و رشد خود به آن تکیه کرده‌اند، به خطر می‌اندازد. برای عبور از این دوران پیچیده جغرافیای سیاسی، کشورها باید استراتژی‌هایی جدید بر پایه تاب‌آوری و سازگاری ایجاد کنند.
کوالالامپور – دنیای ما به سرعت در حال تغییر است. نظم بین‌المللی که مدت‌ها با قواعد و اصول شناخته‌شده تعریف می‌شد، اکنون با چالش‌های بی‌سابقه‌ای روبه‌روست.
برخی از این اصول کهنه شده‌اند، به راحتی توسط قدرت‌های بزرگ مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند و نیاز به اصلاحات گسترده دارند. اما برخی دیگر از این اصول همچنان پایه‌های سیستم صلح و شکوفایی هستند که بسیاری از کشورها از جمله کشور من به آن وابسته‌اند. ما باید از این اصول دفاع کنیم، آنها را در صورت نیاز تقویت کنیم و از این اطمینان حاصل کنیم که به طور عادلانه به کار گرفته می‌شوند – بدون استثنا.
در همین حال، باید پیچیدگی‌های وضعیت کنونی بین‌المللی را درک کنیم. ظهور سیاست‌های پساصادقانه محیطی خطرناک را به وجود آورده است که در آن اطلاعات غلط اغلب به عنوان حقیقت پذیرفته می‌شود، این امر اعتماد در جوامع و بین کشورها را تضعیف کرده است. همانطور که در شبکه‌های اجتماعی دروغ‌ها گسترش می‌یابند، پیامدهای جهانی آن بسیار عمیق است: دموکراسی تضعیف می‌شود، شکاف‌ها در داخل و بین کشورها عمیق‌تر می‌شود، و ساختار همکاری‌های چندجانبه از هم می‌پاشد، که مقابله با چالش‌های جهانی را دشوارتر می‌کند.
بحران‌های اقتصادی جهانی و چالش‌های جنوب جهانی
یکی از چالش‌های اصلی برای کشورهای در حال توسعه و به‌ویژه کشورهای جنوب جهانی، عدم تاب‌آوری اقتصادی است که باعث آسیب‌پذیری آنها در برابر بحران‌ها می‌شود. کشورهای جنوب جهانی همواره با مشکلاتی نظیر فقر، نابرابری و ناتوانی در دسترسی به منابع و فناوری‌های پیشرفته روبرو بوده‌اند. این مشکلات می‌توانند در مواقع بحران به سرعت تشدید شوند، خصوصاً در زمانی که کشورها به سیستم‌های مالی و اقتصادی جهانی وابسته هستند که خود به شدت دچار بحران و نوسانات می‌شوند.
با این حال، در حالی که وضعیت جهانی به نظر می‌رسد روز به روز پیچیده‌تر می‌شود، هنوز هم فرصت‌هایی برای کشورهای جنوب جهانی وجود دارد که می‌توانند به‌واسطه آنها تاب‌آوری اقتصادی خود را افزایش دهند.
در این مقاله، می‌خواهیم به بررسی دو جنبه مهم در فرآیند تقویت تاب‌آوری اقتصادی در کشورهای جنوب جهانی بپردازیم: تحول در استراتژی‌های توسعه اقتصادی و تقویت همکاری‌های بین‌المللی.
تحول در استراتژی‌های توسعه اقتصادی
یکی از راه‌های اصلی برای افزایش تاب‌آوری اقتصادی، تحول در استراتژی‌های توسعه اقتصادی است. کشورهای جنوب جهانی باید از مدل‌های توسعه اقتصادی کلاسیک فاصله بگیرند و مدل‌هایی انعطاف‌پذیرتر، مقاوم‌تر و به‌روزتر اتخاذ کنند.
این تحول نیاز به توجه به چند عامل کلیدی دارد. اول، نیاز به تنوع اقتصادی است. به‌جای وابستگی شدید به صادرات منابع طبیعی یا محصولات خام، کشورهای جنوب جهانی باید به‌دنبال افزایش تولیدات صنعتی و تکنولوژیکی باشند. این امر به آنها اجازه می‌دهد که از نوسانات قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی کمتر تأثیر بگیرند و به طور مستقل‌تری رشد کنند.
دوم، آموزش و توانمندسازی نیروی کار باید در اولویت قرار گیرد. کشورهای جنوب جهانی به نیروی کار متخصص و آموزش‌دیده نیاز دارند تا بتوانند در دنیای رقابتی امروز به‌طور مؤثر حضور پیدا کنند. این امر نه تنها به تقویت تاب‌آوری اقتصادی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند موجب رشد و شکوفایی درازمدت اقتصاد شود.
تقویت همکاری‌های بین‌المللی
کشورهای جنوب جهانی باید همکاری‌های بین‌المللی خود را تقویت کنند تا از ظرفیت‌های جهانی بهره‌مند شوند. این همکاری‌ها می‌توانند به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی کمک کنند، به‌ویژه از طریق قراردادهای تجاری، همکاری‌های علمی و به اشتراک‌گذاری فناوری. بر اساس تجربه‌های گذشته، همکاری‌های بین‌المللی توانسته‌اند چالش‌های بزرگی مانند بحران‌های مالی یا شرایط اضطراری جهانی را به‌طور مؤثرتر مدیریت کنند.
همچنین باید به اهمیت همگرایی جهانی در زمینه‌هایی چون تغییرات اقلیمی و امنیت انرژی توجه ویژه‌ای داشته باشیم. این موارد برای آینده اقتصادی کشورهای جنوب جهانی به شدت حیاتی هستند. همکاری‌های بیشتر در این زمینه می‌تواند کشورهای در حال توسعه را قادر سازد که بهتر از بحران‌های جهانی به‌ویژه در زمینه محیط‌زیست و انرژی عبور کنند.
مهم‌تر از همه، این همکاری‌ها باید در چارچوبی منصفانه و بر اساس اصول عدالت جهانی شکل بگیرند.
نتیجه‌گیری
به‌طور کلی، کشورهای جنوب جهانی با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند، اما می‌توانند با اتخاذ استراتژی‌های توسعه اقتصادی مقاوم، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های جهانی، تاب‌آوری خود را افزایش دهند. در این دوران پرتلاطم جهانی، ایجاد تغییرات مثبت و پیشرفت در این کشورها می‌تواند به تثبیت نظم جهانی و بهبود وضعیت اقتصادی این مناطق کمک کند.
