کرادل : “پروژه بزرگ اوراسیا: ساختن پل‌ها و شکستن موانع” | ۱ تیر ۱۴۰۲
"ایجاد پل‌ها و شکستن موانع: یکپارچگی اوراسیا در برابر نظم مبتنی بر قواعد"
اگر بر مراکز قدرت جدید آسیا برای رقابت و برخورد حساب می‌کنید – اشتباه نکنید. مشارکت بزرگ اوراسیا درصدد است که همه آنها را یکپارچه کند – از سازمان همکاری شانگهای (SCO)، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)، و بریکس، تا ارزهای جدید نوظهور – تا جایگزینی برای “نظم مبتنی بر قواعد” ایجاد کند.
در تاریخ ۴ جولای، در یک نشست در دهلی نو، ایران بالاخره به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای (SCO) در خواهد آمد. این یکی از تصمیمات کلیدی نشست خواهد بود که از طریق ویدئوکنفرانس برگزار می‌شود، همراه با امضای یادداشت تفاهم در مسیر بلاروس برای تبدیل شدن به یک کشور عضو.
به‌طور همزمان، معاون نخست‌وزیر روسیه، آلکسی اورچوک، تأیید کرده است که ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) به رهبری روسیه باید تا پایان سال ۲۰۲۳ یک توافق تجارت آزاد (FTA) امضا کنند.
این FTA یک توافق موقت را گسترش می‌دهد که در حال حاضر تعرفه‌های گمرکی بر صدها دسته کالا را کاهش می‌دهد.
روسیه و ایران – دو قطب کلیدی یکپارچگی اوراسیا – از زمان سونامی تحریم‌های غرب که پس از عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، به‌طور فزاینده‌ای به هم نزدیک‌تر شده‌اند.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا – به اندازه سازمان همکاری شانگهای و بریکس – در حال رونق است: انتظار می‌رود که FTAهای میان‌مدت تا بلندمدت با مصر، هند، اندونزی و امارات منعقد شود.
اورچوک اذعان دارد که مذاکرات ممکن است “بسیار دشوار” و “سال‌ها طول بکشد”، با توجه به “منافع هر پنج کشور عضو EAEU، کسب‌وکارهای آنها و مصرف‌کنندگان.” اما باوجود پیچیدگی‌های آشکار، این قطار ژئواکونومیک با سرعت بالا از ایستگاه خارج شده است.
این مسیر برای خروج از SWIFT
در مسیری موازی، اعضای اتحادیه پاکسازی آسیا (ACU)، در یک نشست اخیر در ایران، تصمیم گرفتند که یک سیستم جدید پیام‌رسانی مالی فرامرزی را در این ماه به‌عنوان رقیبی برای SWIFT با محوریت غرب راه‌اندازی کنند.
ACU شامل بانک‌های مرکزی هند، پاکستان، بنگلادش، بوتان، مالدیو، نپال، سریلانکا، میانمار و ایران است: ترکیبی سالم از غرب آسیا، جنوب شرق آسیا، و جنوب آسیا.
این بانک مرکزی ایران – که همچنان تحت تحریم‌های سخت قرار دارد – بود که سیستم پیام‌رسانی بانکی جدید را توسعه داد، به حدی که هنوز توسط مخفف خود شناخته نشده است.
مهم است که بدانیم که رئیس بانک مرکزی روسیه به‌عنوان ناظر در نشست ACU حضور داشت، همراه با مقامات بلاروس که دو هفته پیش برای عضویت در ACU درخواست داده‌اند.
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران، نه‌تنها تأیید کرد که اعضای بالقوه‌ای به پیوستن به ACU علاقه‌مند هستند، بلکه همچنین تمایل برای راه‌اندازی یک سبد ارزها برای پرداخت در معاملات تجاری دوجانبه را بیان کرد. این را می‌توان یک راه سریع برای حذف دلار نامید.
به گفته محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور ایران: “حذف دلار دیگر یک انتخاب داوطلبانه توسط کشورها نیست؛ این یک واکنش اجتناب‌ناپذیر به سلاح‌سازی دلار است.”
ایران اکنون در قلب همه چیزهای چندقطبی قرار دارد. کشف اخیر یک میدان عظیم لیتیوم که تقریباً ۱۰ درصد از ذخایر جهانی را دارد، به همراه احتمال قابل‌قبول پذیرش ایران به بریکس توسعه‌یافته – یا بریکس+ – به‌زودی امسال، سناریوهای ایجاد یک ارز بریکس پشتیبانی شده توسط کالاها: طلا، نفت، گاز و – به‌طور ناگزیر – لیتیوم را تقویت کرده است.
همه این فعالیت‌های پرشتاب به رهبری جنوب جهانی در تضاد شدید با کاهش سرعت امپراتوری تحریم‌ها است.
جنوب جهانی از تحریم‌ها و ممنوعیت‌های ایالات متحده به هر کس، هر چه، و هر زمان که بخواهند، به دفاع از یک “نظم بین‌المللی مبتنی بر قواعد” مبهم و اختیاری، خسته شده است.
اما استثنائات همیشه وجود دارند زمانی که ایالات متحده به‌شدت نیاز به خرید، به‌عنوان مثال، عناصر نادر چینی و باتری‌های EV دارد. و در حالی که چین به‌طور مداوم مورد آزار و تهدید قرار می‌گیرد، واشنگتن به‌طور بی‌سروصدا از آن می‌خواهد که به خرید ذرت آمریکایی و تراشه‌های پایین‌رده از میکرون ادامه دهد.
این همان چیزی است که امروز در ایالات متحده به‌عنوان تجارت “آزاد و منصفانه” شناخته می‌شود.
بریکس ایده‌های دیگری برای فرار از این دور باطل دارد. بسیاری به نقش تقویت شده بانک توسعه جدید (NDB) که شامل پنج عضو بریکس به همراه بنگلادش، امارات و مصر است، تکیه خواهند کرد. اروگوئه به‌زودی خواهد پیوست، و درخواست‌های عضویت آرژانتین، مصر، عربستان سعودی و زیمبابوه نیز تأیید شده‌اند.
به گفته رئیس‌جمهور سابق برزیل و رئیس فعلی NDB، دیلما روسف، تصمیمات مربوط به اعضای جدید رسماً در اجلاس بریکس آگوست آینده در آفریقای جنوبی اعلام خواهد شد.
در همین حال، در آستانه، قزاقستان، بیستمین دور از فرآیند صلح بی‌پایان سوریه برگزار شد و معاونین وزرای خارجه روسیه، سوریه، ترکیه و ایران گرد هم آمدند.
این باید گام تعیین‌کننده‌ای در “نقشه راه عادی‌سازی” پیشنهاد شده توسط مسکو در ماه گذشته باشد که به‌طور نهایی نقش ارتش ترکیه در داخل خاک سوریه را تنظیم کند. معاون وزیر خارجه روسیه، میخائیل بوگدانوف بار دیگر تأیید کرد که ایالات متحده همه تلاش خود را می‌کند تا مانع عادی‌سازی بین دمشق و آنکارا شود – با حمایت از شبه‌نظامیان کرد دزد نفت در شمال سوریه.
یک “پیکربندی گسترده یکپارچه”
همه تحولات مرتبط با SCO، بریکس، EAEU و سایر مکانیسم‌های چندجانبه – که اکنون با سرعت فوق‌العاده‌ای رخ می‌دهند – در عمل به مفهومی که در سال ۲۰۱۸ در روسیه فرموله شده بود، یعنی مشارکت بزرگ اوراسیا، همگرا می‌شوند.
و چه کسی بهتر از سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه برای تعریف آن: “پروژه اصلی سیاسی خارجی ما حمایت از مفهوم مشارکت بزرگ اوراسیا است. آنچه ما در مورد آن صحبت می‌کنیم، تسهیل فرآیند عینی تشکیل یک پیکربندی گسترده یکپارچه است که برای همه کشورها و انجمن‌ها در سراسر قاره وسیع ما باز است.”
همان‌طور که لاوروف اکنون در همه جلسات مهم خود به‌طور روتین توضیح می‌دهد، این شامل “پیوند دادن طرح‌های توسعه مکمل” EAEU و ابتکار جاده ابریشم چین است؛ گسترش تعامل “در چارچوب SCO با مشارکت کشورهای ناظر SCO و شرکای گفتگو”؛ “تقویت شراکت استراتژیک” بین روسیه و ASEAN؛ و “برقراری تماس‌های کاری” بین نهادهای اجرایی EAEU، SCO و ASEAN.
به این اضافه کنید تعامل حیاتی بین بریکس+ آینده و همه موارد فوق؛ به‌طور واقعی، همه و همسایگانشان در سراسر جنوب جهانی برای ورود به باشگاه بریکس صف کشیده‌اند.
لاوروف چشم‌اندازی از یک “زیرساخت متقابل سودمند” و “معماری قاره‌ای از صلح، توسعه و همکاری در سراسر اوراسیا بزرگ” دارد. و این باید به تمام جنوب جهانی گسترش یابد.
کمک خواهد کرد که نهادهای کاملاً جدید دیگر به این کار بپیوندند. این مورد برای یک اندیشکده جدید روسی، رصدخانه ژئوپلیتیک برای مسائل کلیدی روسیه (GORKI) است که به رهبری وزیر خارجه سابق اتریش، کارین کنیسل، به‌عنوان بخشی از دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ متمرکز بر مطالعات غرب آسیا و مسائل انرژی، خواهد بود.
همه این تداخل‌ها در طول فوروم سن‌پترزبورگ هفته گذشته به تفصیل مورد بحث قرار گرفت.
یکی از تم‌های کلیدی در آن فوروم که به‌طور چشمگیری موفقیت‌آمیز بود و به جنوب جهانی محور بود، بازصنعتی‌سازی و تغییر جهت کانال‌های صادرات-واردات روسیه از اروپا به آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین بود.
امارات متحده عربی حضور قوی‌ای در سن‌پترزبورگ داشت که به یک تأکید بر غرب آسیا اشاره می‌کند، جایی که آینده ژئواکونومیک روسیه به‌طور فزاینده‌ای در حال توسعه است. دامنه و گستره بحث‌های هدایت‌شده توسط جنوب جهانی فقط نشان داد که چگونه غرب جمعی خود به حاشیه رفته است و اکثریت جهانی را، شاید به‌طور غیرقابل بازگشت، بیگانه کرده است.
در برنامه سیاسی بسیار محبوب ولادیمیر سولوویوف، کارگردان فیلم روسی، کارن شاخنازاروف ممکن است بهترین راه برای فرموله کردن به‌طور خلاصه چنین فرآیند پیچیده‌ای به‌عنوان مشارکت بزرگ اوراسیا را یافته باشد.
او گفت که روسیه اکنون دوباره نقش قهرمان جهانی نظم جدیدی را که اتحاد جماهیر شوروی در آغاز دهه ۱۹۲۰ داشت، برعهده می‌گیرد. در چنین زمینه‌ای، خشم و روس‌هراسی غیرقابل کنترل توسط غرب جمعی تنها ناشی از ناتوانی است: زوزه کشیدن از ناامیدی از اینکه روسیه را “از دست داده‌اند”، وقتی که باید حفظ آن در کنار خودشان واضح بود.
پاورقی‌ها:
⚠️ اخطار: محتوای این مقاله صرفاً دیدگاه‌های نویسنده و منبع اصلی را منعکس می‌کند و مسئولیت آن بر عهده نویسنده است. بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاه‌های متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید دیدگاه‌های مطرح‌شده نیست.
✅ سورس ما: کرادل
💡 درباره منبع: کرادل یک وب‌سایت تحلیلی و خبری است که مقالات و تحلیل‌های عمیق درباره مسائل جهانی و سیاست خارجی را ارائه می‌دهد.
✏️ درباره نویسنده: پپه اسکوبار یک تحلیلگر و روزنامه‌نگار مستقل است که در زمینه مسائل جهانی و سیاست‌های بین‌المللی تخصص دارد.
