خبرگزاری گلوبال تایمز(چین) : «نابود شده یا آسیب‌دیده؟ ارزیابی‌های اولیه و تصاویر ماهواره‌ای از سایت هسته‌ای فردو با ادعاهای ترامپ در تناقض است: گزارش» | ۳ تیر ۱۴۰۴

به گزارش نیویورک تایمز، ارزیابی‌های اولیه از سوی طرف‌های گوناگون و تصاویر ماهواره‌ای تازه منتشر شده، حاکی از آن است که سایت هسته‌ای ایران در فردو پس از حملات شبانه ایالات متحده، به احتمال زیاد آسیب جدی دیده است، نه اینکه آنگونه که رئیس‌جمهور آمریکا ادعا می‌کند، کاملاً نابود شده باشد. برای دستیابی به ارزیابی جامع‌تر و دقیق‌تر، همچنان نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد میزان آسیب‌های داخلی این سایت هسته‌ای وجود دارد.

جزئیات حمله «چکش نیمه‌شب» و ادعای آمریکا

ایالات متحده شنبه شب عملیات موسوم به «چکش نیمه‌شب» را آغاز کرد و سه تأسیسات هسته‌ای ایران – واقع در فردو، نطنز و اصفهان – را هدف قرار داد. طبق گزارش رسانه‌ها، ایالات متحده در این حملات از بمب نفوذگر مهمات عظیم جی‌بی‌یو-۵۷ اِی/بی، معروف به «سنگرشکن»، استفاده کرده است.

پس از این حملات شبانه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز یکشنبه این عملیات را «موفقیت‌آمیز» خواند و مدعی شد که تأسیسات غنی‌سازی هسته‌ای ایران «کاملاً و به‌طور کامل منهدم شده‌اند»، این مطلب را نیویورک تایمز گزارش داده است.

ارزیابی‌های متناقض از میزان خسارت

روزنامه تایمز آو اسرائیل گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز یکشنبه اعلام کرد که ایالات متحده «آسیب بسیار جدی» به سایت هسته‌ای فردو ایران، که دسترسی به آن دشوار است، وارد آورده، اما از ارائه جزئیات بیشتر در مورد گستردگی این خسارت خودداری کرد.

نیویورک تایمز به نقل از دو مقام اسرائیلی گزارش داد که بر اساس تحلیل‌های اولیه، ارتش اسرائیل معتقد است سایت هسته‌ای فردو در اثر حمله آمریکا آسیب جدی دیده، اما به طور کامل از بین نرفته است.

به همین ترتیب، یک مقام ارشد آمریکایی نیز اذعان داشت که حمله آمریکا به سایت فردو، این تأسیسات به شدت مستحکم را نابود نکرده، اما به آن آسیب شدیدی وارد آورده و آن را «از دور خارج کرده است». این مطلب نیز در گزارش نیویورک تایمز آمده است.

سازمان انرژی اتمی ایران حملات آمریکا را تأیید کرد، اما اعلام داشت که فعالیت‌های این سازمان متوقف نخواهد شد. به گزارش خبرگزاری شینهوا، حسن عابدینی، معاون سیاسی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، گفت که ایران «مدتی پیش» سه سایت هسته‌ای را تخلیه کرده بود و افزود که ایران «ضربه بزرگی متحمل نشده، زیرا مواد هسته‌ای پیش از این از آنجا خارج شده بودند».

تحلیل تصاویر ماهواره‌ای از فردو

به گزارش سی‌بی‌اس نیوز، تصاویر ماهواره‌ای که روز یکشنبه به وقت محلی توسط شرکت مکسار تکنالوجیز، یک پیمانکار دفاعی آمریکایی، منتشر شد، آسیب‌های وارد شده به دامنه کوهی را نشان می‌دهد که سایت هسته‌ای زیرزمینی فردو در عمق حدوداً ۳۰۰ فوتی آن قرار دارد. این گزارش خاطرنشان می‌کند که تصاویر، چندین حفره یا دهانه با قطر بزرگ را در بالای خط‌الرأس، بر فراز این مجموعه زیرزمینی، به نمایش می‌گذارند.

به گزارش سی‌ان‌ان، تصاویر ماهواره‌ای همچنین تغییر رنگ قابل‌توجهی را در دامنه کوهی که تأسیسات در آن واقع شده، نشان می‌دهد؛ این امر حاکی از آن است که پس از حملات، منطقه وسیعی با لایه‌ای از خاکستر خاکستری‌رنگ پوشیده شده است.

استو ری، تحلیلگر ارشد تصاویر در شرکت اطلاعاتی مک‌کنزی، به بی‌بی‌سی گفت که به نظر می‌رسد سه مهمات جداگانه در دو نقطه برخورد مجزا پرتاب شده‌اند و رنگ خاکستری روی زمین، ظاهراً نشان‌دهنده آوار بتنی است که در اثر انفجارها به بیرون پرتاب شده است.

دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل، در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان اظهار داشت که تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد «احتمالاً آسیب قابل‌توجهی به سالن غنی‌سازی و سالن‌های مجاور آن که وظیفه پشتیبانی از فرآیند غنی‌سازی را بر عهده دارند، وارد شده است.»

در بحبوحه افزایش پرسش‌ها در مورد اینکه آیا عملیات ایالات متحده بخش عمده‌ای از مواد هسته‌ای غنی‌شده ایران را نابود کرده است یا خیر، ترامپ یکشنبه شب (به وقت محلی) در پست دیگری در شبکه اجتماعی تروث نوشت: «نابودی، واژه‌ای دقیق است! ساختار سفیدرنگِ قابل مشاهده، عمیقاً در دل صخره جاسازی شده، به طوری که حتی سقف آن نیز پایین‌تر از سطح زمین قرار دارد و کاملاً در برابر شعله محافظت می‌شود. بزرگترین آسیب، در عمق بسیار زیادی زیر سطح زمین رخ داده است. دقیقاً به هدف خورد!!!»

موضع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و واکنش‌های بین‌المللی

بر اساس بیانیه رسمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) که روز یکشنبه به وقت محلی منتشر شد، رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس، اعلام کرد که سایت هسته‌ای فردو مستقیماً تحت تأثیر حمله قرار گرفته است، «اما میزان دقیق آسیب در داخل سالن‌های غنی‌سازی اورانیوم را نمی‌توان با قطعیت تعیین کرد.»

مدیرکل آژانس افزود که مقامات نظارتی ایران به این نهاد اطلاع داده‌اند که پس از حملات اخیر به سه سایت هسته‌ای ایران، هیچ‌گونه افزایشی در سطح تشعشعات رادیواکتیو در خارج از این سایت‌ها شناسایی نشده است.

گروسی بر «اهمیت فوق‌العاده» پیگیری فوری یک مسیر دیپلماتیک از سوی تمامی طرف‌ها با هدف پایان دادن به خصومت‌ها تأکید کرد.

فو کونگ، نماینده دائم چین در سازمان ملل، در نشست اضطراری روز یکشنبه شورای امنیت اظهار داشت که حملات ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران، ناقض جدی اهداف و اصول منشور ملل متحد، قوانین بین‌المللی و همچنین حاکمیت، امنیت و تمامیت ارضی ایران است.

در بحبوحه تشدید ناگهانی تنش‌ها در خاورمیانه، چین نگرانی عمیق خود را از خطر خارج شدن اوضاع از کنترل ابراز کرد. فو کونگ گفت، طرف‌های درگیر، به‌ویژه اسرائیل، باید برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنش‌ها و ممانعت قاطعانه از سرایت جنگ، فوراً به آتش‌بس دست یابند. وی افزود، طرف‌های ذی‌نفع باید به قوانین بین‌المللی پایبند بوده، از توسل به زور خودداری کرده و از دامن زدن به درگیری اجتناب ورزند.