⏳ مدت زمان مطالعه: ۳ دقیقه | ✏️ ناشر/نویسنده: دفتر امور خارجه، مشترکالمنافع و توسعه / ایوت کوپر | 📅 تاریخ: September 28, 2025 / ۰۶ مهر ۱۴۰۴
⚠️ هشدار: بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاههای متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید یا پذیرش مسئولیت دیدگاههای مطرحشده نیست.
ما، وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا (E3)، همچنان در هدف اساسی که ایران هرگز نباید به دنبال سلاح هستهای باشد، آن را به دست آورد یا توسعه دهد، اشتراک نظر داریم. با در نظر گرفتن این هدف، کشورهای ما ابتدا در سال ۲۰۱۳ بر سر برنامه اقدام مشترک (JPoA) و متعاقباً در سال ۲۰۱۵ بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به همراه ایالات متحده، روسیه و چین توافق کردند. و به دلیل عدم اجرای مداوم و قابل توجه تعهدات برجامی ایران است که ما در ۲۸ اوت ۲۰۲۵ مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها را فعال کردیم.
ما از بازگشت قطعنامههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) از ساعت ۲۰:۰۰ به وقت شرق آمریکا (۰۰:۰۰ به وقت گرینویچ) در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ پس از تکمیل فرآیند بازگشت خودکار تحریمها طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، استقبال میکنیم. ما از ایران و همه کشورها میخواهیم که به طور کامل به این قطعنامهها پایبند باشند.
نقضهای مداوم و بازگشت تحریمها
این قطعنامهها جدید نیستند: آنها شامل مجموعهای از تحریمها و سایر اقدامات محدودکننده هستند که قبلاً توسط شورای امنیت سازمان ملل تحمیل شده و به فعالیتهای اشاعهای ایران مربوط میشوند. آن اقدامات توسط شورا در چارچوب برجام، در زمانی که ایران متعهد به تضمین صلحآمیز بودن انحصاری برنامه هستهای خود شده بود، لغو شدند. با توجه به اینکه ایران بارها این تعهدات را نقض کرد، E3 چارهای جز فعال کردن رویه بازگشت خودکار تحریمها نداشت که در پایان آن، آن قطعنامهها دوباره به اجرا درآمدند.
از سال ۲۰۱۹، ایران از تمام محدودیتهای برنامه هستهای خود که آزادانه تحت برجام به آنها متعهد شده بود، فراتر رفته است. بر اساس گزارش ۴ سپتامبر ۲۰۲۵ آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران مقداری اورانیوم غنیشده در اختیار دارد که ۴۸ برابر حد مجاز برجام است. امروز، انبار ایران کاملاً خارج از نظارت آژانس است. این شامل ۱۰ «مقدار قابل توجه» اورانیوم بسیار غنیشده (HEU) است – ۱۰ برابر مقدار تقریبی مواد هستهای که امکان ساخت یک وسیله انفجاری هستهای را نمیتوان رد کرد. ایران هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای انبار اورانیوم بسیار غنیشده خود ندارد. هیچ کشور دیگری بدون برنامه تسلیحات هستهای، اورانیوم را تا این سطح و در این مقیاس غنی نمیکند.
تلاشهای دیپلماتیک و فرصتهای از دست رفته
علیرغم این نقضهای دیرینه، E3 به طور مداوم تمام تلاش خود را برای جلوگیری از فعال کردن بازگشت خودکار تحریمها، بازگرداندن ایران به پایبندی و دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک پایدار و جامع به کار گرفته است. ما مکانیسم حل اختلاف برجام را در ژانویه ۲۰۲۰ فعال کردیم، همانطور که توسط هماهنگکننده برجام تأیید شد. در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، ما ماهها در مذاکراتی با هدف احیای کامل برجام و بازگرداندن ایالات متحده به توافق شرکت کردیم. در عوض، ایران تصمیم گرفت دو پیشنهاد ارائه شده توسط هماهنگکننده برجام در سال ۲۰۲۲ را رد کرده و فعالیتهای هستهای خود را در نقض آشکار تعهدات برجامی خود بیشتر گسترش دهد.
در ژوئیه ۲۰۲۵، ما به ایران یک تمدید محدود و یکباره بازگشت خودکار تحریمها را پیشنهاد دادیم، مشروط بر اینکه ایران با از سرگیری مذاکرات مستقیم و بدون قید و شرط با ایالات متحده، بازگشت به پایبندی به تعهدات پادمانی الزامآور قانونی خود و رسیدگی به انبار اورانیوم بسیار غنیشده خود موافقت کند. این اقدامات منصفانه و قابل دستیابی بودند. ایران به طور جدی با این پیشنهاد تعامل نکرد.
در ۲۸ اوت، با توجه به تشدید مستمر هستهای ایران، فرانسه، آلمان و بریتانیا به عنوان آخرین راهحل، مکانیسم «بازگشت خودکار تحریمها» را مطابق با بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت آغاز کردند. این یک فرآیند ۳۰ روزه را آغاز کرد که برای دادن فرصتی به ایران برای رسیدگی به نگرانیها در مورد برنامه هستهایاش طراحی شده بود. پیشنهاد تمدید بازگشت خودکار تحریمهای ما در طول آن دوره روی میز باقی ماند.
متأسفانه، ایران اقدامات لازم را برای رسیدگی به نگرانیهای ما یا برآورده کردن درخواستهای ما برای تمدید، علیرغم گفتگوی گسترده، از جمله در طول هفته سطح بالای سازمان ملل، انجام نداد. به طور خاص، ایران به بازرسان آژانس اجازه دسترسی مجدد به سایتهای هستهای ایران را نداده و گزارشی را برای محاسبه انبار اورانیوم بسیار غنیشده خود به آژانس تولید و ارسال نکرده است.
مسیر پیش رو
در ۱۹ سپتامبر، مطابق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، شورا در مورد قطعنامهای که لغو تحریمها علیه ایران را حفظ میکرد، رأیگیری کرد. نتیجه رأیگیری یک «نه» صریح بود. این تصمیم سیگنال روشنی را ارسال کرد که همه کشورها باید به تعهدات و الزامات بینالمللی خود در مورد عدم اشاعه هستهای پایبند باشند.
فرانسه، آلمان و بریتانیا اکنون، به عنوان یک موضوع فوری، بر بازگرداندن سریع محدودیتهایی که توسط این قطعنامهها مجدداً اعمال شدهاند، مطابق با تعهدات ما به عنوان کشورهای عضو سازمان ملل، تمرکز کردهاند. ما از همه کشورهای عضو سازمان ملل میخواهیم که این تحریمها را اجرا کنند.
کشورهای ما به پیگیری مسیرهای دیپلماتیک و مذاکرات ادامه خواهند داد. اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل پایان دیپلماسی نیست. ما از ایران میخواهیم که از هرگونه اقدام تشدیدکننده خودداری کرده و به پایبندی به تعهدات پادمانی الزامآور قانونی خود بازگردد. E3 به همکاری با همه طرفها برای یک راهحل دیپلماتیک جدید برای اطمینان از اینکه ایران هرگز به سلاح هستهای دست نخواهد یافت، ادامه خواهد داد.