⏳ مدت زمان مطالعه: ۵ دقیقه | ✏️ ناشر/نویسنده: یو.اس.ان.آی نیوز/هدر مونجیلیو و سم لاگرون | 📅 تاریخ: June 21, 2025 (به‌روز شده June 22, 2025) / ۱ تیر ۱۴۰۴
⚠️ هشدار: بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاه‌های متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید یا پذیرش مسئولیت دیدگاه‌های مطرح‌شده نیست.
⚖️ توجه مهم: مطالب منتشرشده در این مقاله برگرفته از رسانه‌ها و منابع رسمی غربی/عربی/عبری هستند که ممکن است دارای جهت‌گیری‌های سیاسی، امنیتی یا تبلیغاتی خاصی باشند. انتشار این مطالب از سوی «سورس‌ما» به‌منزلهٔ تأیید محتوای آنها نیست، بلکه صرفاً با هدف آگاهی‌بخشی، شناخت دقیق‌تر از طرف مقابل، و تحلیل راهبردی منتشر می‌شوند. خوانندگان به‌ویژه در ایران، لازم است این محتوا را با درک حساسیت‌های رسانه‌ای و اهداف احتمالی منتشرکنندگان اصلی، مطالعه کنند.
این مطلب با اطلاعات تکمیلی از پنتاگون به‌روزرسانی شده است.
مقامات پنتاگون روز یکشنبه تأیید کردند که یک مأموریت متشکل از هفت بمب‌افکن بی-۲ اسپیریت و بیش از ۳۰ موشک تهاجمی تام‌هاوک شلیک‌شده از یک زیردریایی هسته‌ای موشک‌انداز کلاس اوهایو، سه سایت هسته‌ای ایران در نطنز، اصفهان و فردو را هدف قرار داده است.
پرزیدنت ترامپ شنبه شب در نطقی در کاخ سفید اعلام کرد: «تأسیسات کلیدی غنی‌سازی هسته‌ای ایران به طور کامل و جامع منهدم شده‌اند.»
جزئیات حمله و تسلیحات به‌کاررفته
ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش، در یک کنفرانس خبری در پنتاگون اظهار داشت که گروه اصلی حمله شامل هفت بمب‌افکن، سفر رفت و برگشت بیش از یک روزه خود را از پایگاه هوایی وایتمن در میزوری، روز شنبه آغاز کردند. این بمب‌افکن‌های بی-۲ در نهایت ۱۴ بمب نفوذگر مهمات عظیم (MOP) جی‌بی‌یو-۵۷/بی را اوایل صبح یکشنبه به وقت ایران، بر روی تأسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو پرتاب کردند. MOP مهماتی به طول ۲۰ فوت و وزن ۳۰ هزار پوند است که قادر به نفوذ در بیش از ۱۰۰ فوت بتن بوده و گمان می‌رود تنها سلاح در زرادخانه ایالات متحده یا اسرائیل باشد که توانایی انهدام تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم زیرزمینی ایران را دارد.
کین به خبرنگاران در پنتاگون گفت: «در مجموع، نیروهای ایالات متحده حدود ۷۵ سلاح هدایت‌شونده دقیق را در طول این عملیات به کار گرفتند. این شامل، همانطور که رئیس‌جمهور شب گذشته اعلام کردند، ۱۴ بمب نفوذگر مهمات عظیم جی‌بی‌یو-۵۷ به وزن ۳۰ هزار پوند بود که اولین استفاده عملیاتی از این سلاح محسوب می‌شود.»
گروه هفت فروندی بمب‌افکن‌های بی-۲، با پشتیبانی ناوگانی از هواپیماهای سوخت‌رسان کی‌سی-۱۳۵ و کی‌سی-۴۶اِی پگاسوس که از پیش برای این سفر طولانی رفت و برگشت مستقر شده بودند، مسیری را بر فراز اقیانوس اطلس، از طریق دریای مدیترانه و به سوی خاورمیانه پیمودند. به گفته ژنرال کین، پس از ورود به منطقه تحت مسئولیت فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام)، تعداد و انواع نامشخصی از جنگنده‌های نسل چهارم و پنجم آمریکا پیش از ورود به حریم هوایی ایران، به بمب‌افکن‌ها ملحق شدند. این جنگنده‌ها، پیش از نزدیک شدن بمب‌افکن‌های بی-۲ به دو تأسیسات غنی‌سازی هسته‌ای مستحکم نطنز و فردو، سایت‌های موشک‌های سطح به هوا را هدف قرار دادند. سامانه‌های پدافند هوایی ایران در اثر حملات مداوم اسرائیل که از ۱۳ ژوئن آغاز شده بود، به شدت تضعیف شده بودند.
کین روز یکشنبه به خبرنگاران گفت: «گروه حفاظتی ایالات متحده از سلاح‌های سرکوبگر پرسرعت برای تضمین عبور ایمن گروه ضربتی استفاده کرد و جنگنده‌ها نیز با آتش پیشگیرانه، هرگونه تهدید بالقوه موشک‌های سطح به هوای ایران را سرکوب کردند.» وی افزود: «در حال حاضر از هیچ‌گونه شلیکی به سمت گروه ضربتی ایالات متحده در مسیر ورود اطلاعی نداریم.»
تاکتیک‌های فریب و گستردگی عملیات
ایالات متحده همچنین گروه جداگانه‌ای از بمب‌افکن‌های بی-۲ را در یک مأموریت ایذایی به سمت غرب اعزام کرد که از پایگاه وایتمن بر فراز اقیانوس آرام پرواز کردند. ژنرال کین اعلام کرد بیش از ۱۲۵ هواپیما، شامل هواپیماهای اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی (ISR) و هواپیماهای سوخت‌رسان، در این مأموریت شرکت داشتند. هنوز مشخص نیست که آیا هواپیمایی از گروه ضربت ناو هواپیمابر کارل وینسون در این عملیات مشارکت داشته است یا خیر. بال هوایی ۲، مستقر بر روی ناو یواس‌اس کارل وینسون (CVN-70)، شامل یک اسکادران از جنگنده‌های نسل پنجم اف-۳۵سی لایتنینگ ۲ و همچنین یک اسکادران از هواپیماهای جنگ الکترونیک ایی‌ای-۱۸جی گراولر است که برای سرکوب پدافند هوایی دشمن به کار می‌روند. سخنگوی نیروی دریایی در پاسخ به استعلام یواس‌ان‌آی نیوز در روز یکشنبه، این رسانه را به کاخ سفید ارجاع داد.
یک زیردریایی آمریکایی، که ژنرال کین نام آن را فاش نکرد، پس از پرتاب مهمات توسط بمب‌افکن‌های بی-۲، بیش از دو دوجین موشک تام‌هاوک را به سمت تأسیسات هسته‌ای اصفهان شلیک کرد. یواس‌اس جورجیا (SSGN-729)، که قابلیت حمل بیش از ۱۵۰ موشک تام‌هاوک را دارد، در ماه سپتامبر وارد منطقه شده بود، خبری که یواس‌ان‌آی نیوز در آن زمان گزارش کرده بود.
پیام آمریکا و واکنش‌های منطقه‌ای
پس از این حملات، پرزیدنت ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی تروث، خواستار صلح شد؛ پیامی که توسط پیت هگست، وزیر دفاع، در کنفرانس خبری پنتاگون نیز تکرار شد.
هگست گفت: «بسیار خوب، هر اتفاقی ممکن است در یک درگیری رخ دهد. ما این را می‌پذیریم، اما دامنه این عملیات عمداً محدود بود.» وی افزود: «این پیامی است که ما ارسال می‌کنیم… ایران، از این منظر، یک انتخاب دارد، اما ما به وضوح به آنها گفته‌ایم که این مربوط به سایت‌های هسته‌ای و توانمندی‌های هسته‌ای است. این خط قرمزی بود که رئیس‌جمهور تعیین کردند و ما آن [توانمندی هسته‌ای] را به عقب راندیم. اکنون زمان آن است که برای صلح پیش قدم شوند.»
تا روز جمعه، گروه ضربت ناو هواپیمابر کارل وینسون در شمال دریای عرب در حال عملیات بود و انتظار می‌رفت گروه ضربت ناو هواپیمابر نیمیتز نیز در این آخر هفته وارد منطقه شود. ایالات متحده همچنین دو ناوشکن موشک‌انداز کلاس آرلی برک – یواس‌اس فارست شرمن (DDG-98) و یواس‌اس تراکستان (DDG-103) – را در دریای سرخ مستقر کرده است. نیروی دریایی پنج کشتی مجهز به سامانه پدافند موشکی بالستیک را نیز در دریای مدیترانه مستقر نموده است – یواس‌اس آرلی برک (DDG-51)، یواس‌اس توماس هادنر (DDG-116)، یواس‌اس سولیوانز (DDG-68)، یواس‌اس پل ایگناتیوس (DDG-117) و یواس‌اس اسکار آستین (DDG-79). این پنج کشتی قادر به رهگیری موشک‌های بالستیکی هستند که اسرائیل یا پایگاه‌های ایالات متحده در منطقه را هدف قرار می‌دهند.
در حالی که هگست از ملوانان ناوشکن‌ها، زیردریایی‌ها و ناوهای هواپیمابر تمجید کرد، هنوز مشخص نیست که آیا دیگر واحدهای دریایی نیز در این حملات مشارکت داشته‌اند یا خیر. ژنرال کین به هواپیماهای پشتیبانی اشاره کرد اما وارد جزئیات بیشتری نشد.
مقامات ایرانی اوایل این هفته هشدار داده بودند که حملات ایالات متحده، درگیری‌ها را در منطقه گسترش خواهد داد. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، این هفته اظهار داشت که حملات آمریکا منجر به «خسارات جبران‌ناپذیر» خواهد شد، در حالی که اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، گفت که حملات ایالات متحده «دستورالعملی برای یک جنگ تمام‌عیار در منطقه خواهد بود.»
علاوه بر حضور دریایی، ایالات متحده حدود ۴۰ هزار نیرو در خاورمیانه دارد که در عراق، کویت، بحرین، اردن، سوریه، قطر و دیگر مناطق مستقر هستند.
نیروهای حوثی هم‌پیمان با ایران در یمن روز شنبه هشدار دادند که اگر واشنگتن به کارزار بمباران علیه ایران بپیوندد، حملات به کشتی‌های آمریکایی در دریای سرخ را از سر خواهند گرفت.
رئیس دفتر سیاسی حوثی‌ها، شورای عالی سیاسی، به خبرگزاری سبا، وابسته به حوثی‌ها، گفت که آنها تلاش خواهند کرد از هرگونه مشارکت در بمباران علیه ایران ممانعت به عمل آورند.
مهدی المشاط به سبا گفت: «هرگونه اقدام خصمانه‌ای که هر کشور اسلامی را هدف قرار دهد، با مخالفت و مقابله ما روبرو خواهد شد.» وی افزود: «این موضع ماست و پیش از این نیز آن را اعلام کرده‌ایم.»
نیروهای نظامی حوثی‌ها نیز اعلام کرده‌اند که در صورت حمله ایالات متحده به ایران، به کشتی‌های آمریکایی حمله خواهند کرد. انتظار می‌رود مقامات حوثی اواخر روز یکشنبه سخنرانی کنند که احتمالاً شامل اعلام هرگونه اقدام برنامه‌ریزی‌شده علیه ایالات متحده خواهد بود.
محمد الباشا، کارشناس امور یمن و نویسنده گزارش تحلیل ریسک «باشا ریپورت»، به یواس‌ان‌آی نیوز گفت که کتائب حزب‌الله در عراق نیز هشدار داده است که این سازمان به منافع و پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه حمله خواهد کرد.
الباشا در ایمیلی به یواس‌ان‌آی نیوز نوشت: «اکنون که ایالات متحده به ایران حمله کرده است، معتقدم حوثی‌ها، کتائب حزب‌الله و دیگر گروه‌های مسلح تحت حمایت ایران به احتمال زیاد به منافع آمریکا حمله خواهند کرد.» وی افزود: «حداقل، می‌توانیم انتظار یک اقدام تلافی‌جویانه نمادین، مشابه آنچه پس از هدف قرار دادن قاسم سلیمانی مشاهده کردیم، داشته باشیم. اگرچه معتقد نیستم این به یک جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای تبدیل شود، اما به احتمال زیاد به صورت یک سری حملات تلافی‌جویانه متقابل ادامه خواهد یافت. ما امشب وارد قلمرویی ناشناخته شده‌ایم و هیچ احتمالی را نمی‌توان نادیده گرفت.»
ترامپ اواخر روز شنبه در بیانیه‌ای نسبت به هرگونه اقدام تلافی‌جویانه ایران علیه نیروهای آمریکایی هشدار داد.
او در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «هرگونه اقدام تلافی‌جویانه ایران علیه ایالات متحده آمریکا با نیرویی به مراتب عظیم‌تر از آنچه امشب مشاهده شد، پاسخ داده خواهد شد.»
به گزارش رویترز، مجلس ایران به بستن تنگه هرمز رأی داده است، اما تصمیم نهایی در این خصوص با شورای عالی امنیت ملی کشور خواهد بود.
شرکت کشتیرانی دانمارکی مرسک، که در جریان حملات حوثی‌ها به کشتیرانی تجاری، تردد در دریای سرخ را متوقف کرده بود، روز یکشنبه به رویترز اعلام کرد که قصد دارد به کشتیرانی در تنگه هرمز ادامه دهد.
فارن پالیسی : «درون طرح جسورانه خلع سلاح لبنان» | ۰۹ مهر ۱۴۰۴
نشریه اکسپرت : “پژواک جنگ گذشته” | ۱۳ مهر ۱۴۰۴
مجله فارن پالیسی : “یک پرسش کلیدی درباره توافق غزه: چرا حالا؟” | ۱۸ مهر ۱۴۰۴
نشریه فارن افرز : «بزرگترین آزمون ارتش ایالات متحده» | ۰۹ مهر ۱۴۰۴