⏳ مدت زمان مطالعه: ۶ دقیقه | ✏️ ناشر/نویسنده: Times of Israel/Noam Lehmann and ToI Staff | 📅 تاریخ: ۲۰۲۵-۰۴-۲۷ / ۱۴۰۴-۰۲-۰۷
⚠️ هشدار: بازنشر این مقاله با هدف ارائه دیدگاه‌های متنوع صورت گرفته و به معنای تأیید یا پذیرش مسئولیت دیدگاه‌های مطرح‌شده نیست.
تجمعات اعتراضی و درخواست آزادی گروگان‌ها
هزاران نفر شنبه شب در نقاط مختلف اسرائیل در تظاهراتی علیه دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، و برای درخواست توافقی به منظور بازگرداندن ۵۹ گروگان باقی‌مانده و پایان دادن به جنگ در نوار غزه شرکت کردند.
تجمع اصلی مخالفان دولت در میدان هبیما تل‌آویو برگزار شد. در این تجمع، معترضان به سخنان مقامات ارشد سابق، از جمله روسای پیشین شاباک (سازمان امنیت داخلی اسرائیل) و ارتش اسرائیل، گوش فرا دادند. همزمان، معترضانی که خواستار توافق برای آزادی گروگان‌ها بودند، در میدان گروگان‌ها در همان نزدیکی گرد هم آمدند. این دو گروه، طبق روال هفتگی، سپس در خیابان بِگین به یکدیگر پیوستند.
عیناو زنگاوکر، مادرِ متان، یکی از گروگان‌های اسرائیلی در غزه، در کنفرانس خبری پیش از آغاز تجمعات شبانه، مدعی شد که اسرائیل در صورت تمایل می‌تواند «همین فردا صبح» توافقی را امضا کرده و گروگان‌ها را به خانه بازگرداند.
او که در کنار جمعی دیگر از خانواده‌های گروگان‌ها ایستاده بود، گفت: «سربازان را به جنگی بی‌انتها، بی‌هدف و بدون هیچ نگرانی برای فردای جنگ می‌فرستند.» وی افزود: «امکان امضای توافق همین فردا صبح وجود دارد. کل ملت فریب خورده‌اند. به ما می‌گویند فشار نظامی گروگان‌ها را بازمی‌گرداند، [اما] این فشار فقط آن‌ها را به کام مرگ می‌فرستد.»
زنگاوکر تأکید کرد که «تمام ملت» خواهان پایان جنگ و بازگشت همه گروگان‌ها هستند. او نتانیاهو را متهم کرد که «با موافقت احتمالی با یک توافق “”گزینشی”” دیگر، لطفی در حق خود می‌کند» و با این کار، توافق‌های مرحله‌ای آزادی گروگان‌ها را که مورد نظر نتانیاهو است، با عمل گزینش در دوران نازی‌ها مقایسه کرد که طی آن یهودیان بیمار به مرگ و یهودیان سالم به کار اجباری فرستاده می‌شدند.
در کنار زنگاوکر، یهودا کوهن، پدر نیمرود کوهن، یکی دیگر از گروگان‌ها، از نخست‌وزیر به دلیل «تسلیم» خواندنِ بازگشت همه گروگان‌ها در ازای پایان جنگ، به شدت انتقاد کرد.
کوهن گفت: «نخست‌وزیری که بازگرداندن گروگان‌های به اسارت گرفته‌شده در دوران مسئولیتش را تسلیم می‌داند، یک جنایتکار علیه مردم خود است.» وی افزود: «هدف او اتلاف وقت و حفظ قدرت است. او مدت‌هاست که نیمرود و دیگر گروگان‌ها را به مهره‌هایی بر صفحه شطرنج خود تبدیل کرده است.»
درخواست‌ها در میدان گروگان‌ها و روزهای ملی پیش رو
ساعاتی بعد، میراو تَل، گروگان سابق که در چارچوب آتش‌بس یک‌هفته‌ای در نوامبر ۲۰۲۳ آزاد شده بود، در تجمعی با ماهیت کمتر سیاسی در میدان گروگان‌ها سخنرانی کرد. او نیز همچون دیگر خانواده‌های گروگان‌ها، خواستار توافقی نهایی برای بازگرداندن همزمان تمام گروگان‌های باقی‌مانده شد.
تَل، که شریک زندگی‌اش یائیر یاکوف در جریان حمله به کیبوتص نیر اوز کشته و پیکرش به غزه منتقل شده بود، گفت: «نه تعدادی از آن‌ها، نه زمانی که مناسب باشد – بلکه همه‌ی آن‌ها.»
او با تأکید بر اینکه تنها وظیفه دولت بازگرداندن تمام افرادی است که در جریان تهاجم ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به رهبری حماس توسط تروریست‌ها ربوده شدند، به یاد «ناامیدی وحشتناکی» افتاد که در دوران اسارت احساس می‌کرد؛ زمانی که شنید ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی راست افراطی، گفته است به توافقی که نهایتاً منجر به آزادی او شد، رأی نخواهد داد.
وی گفت: «نمی‌فهمیدم چطور یک یهودی، یک برادر هم‌وطنم، می‌تواند بگوید نمی‌خواهد ما بازگردیم.» او افزود: «آن مکان – تاریک، سرد، ترسناک – امید چندانی برایت باقی نمی‌گذارد. بعد کسی از خانه، از مردم خودم، می‌آید و همان امید اندک را هم می‌گیرد.»
تجمع در میدان گروگان‌ها عمدتاً بر ایام ملی متمرکز بود که در هفته‌های پس از عید پِسَح در اسرائیل گرامی داشته می‌شوند: روز یادبود هولوکاست، و پس از آن روز یادبود [سربازان کشته‌شده] و سپس روز استقلال.
حنا کوهن، عمه‌ی عنبر هایمن، گروگان کشته‌شده‌ای که پیکرش همچنان در دست حماس است، روی صحنه رفت و از دولت خواست تا شرایط بازگرداندن پیکر خواهرزاده‌اش را برای خاکسپاری در اسرائیل پیش از روز یادبود که اواخر این هفته فرا می‌رسد، فراهم کند و به «شب‌های گریستن بر بالین و روزهای یادبودی بدون مزار» پایان دهد.
او گفت: «عنبر، دختر محبوب ما، ما هر روز، هر ساعت، همراه با تو کشته می‌شویم.» وی افزود: «دیگران درک نمی‌کنند که خانواده یک گروگان کشته‌شده چه رنجی را متحمل می‌شود.»
او با التماس ادامه داد: «از نخست‌وزیر می‌خواهم که تمام گروگان‌هایی را که رها شده و از خاک اسرائیل ربوده شدند، به ما بازگرداند.» وی افزود: «یکجا. هر ۵۹ گروگان را. زنده‌ها را برای بازپروری و درگذشتگان را برای خاکسپاری شایسته در سرزمین خودشان.»
کوهن گفت: «چرا که یادبود آن‌ها، بازگرداندن همه‌ی آن‌هاست.» او افزود: «چرا که دست کشیدن از آن‌ها، دست کشیدن از خودمان است.»
فراخوان به «شورش غیرخشونت‌آمیز» و انتقاد از رهبری نتانیاهو
در تظاهرات موازی در میدان هبیما، معترضان لحنی آشکارا سیاسی‌تر داشتند. جمعیت که پرچم‌های اسرائیل را در دست داشتند، علیه نتانیاهو و دولتش شعار می‌دادند.
پیش از آغاز سخنرانی‌ها، فیلم کوتاهی از سوابق بن‌گویر بر روی صفحه نمایش بزرگی پخش شد. او فعالیت سیاسی خود را به عنوان یکی از پیروان خاخام افراطی مئیر کاهانا آغاز کرد و از طرفداران سرسخت باروخ گلدشتاین، یکی دیگر از پیروان کاهانا بود که در سال ۱۹۹۴، ۲۹ نمازگزار مسلمان را در حرم ابراهیمی در شهر الخلیل به قتل رساند.
این فیلم کوتاه، نتانیاهو را متهم می‌کرد که چهار دهه پس از آنکه دادگاه عالی اسرائیل مانع از شرکت جنبش کاهانیست در انتخابات پارلمانی شده بود، این جنبش را عادی‌سازی کرده است.
پس از آن، هزاران نفر گرد هم آمدند تا به سخنان عامی آیالون، رئیس سابق شاباک، گوش دهند. او سوگندنامه‌ای را که رونن بار، رئیس کنونی شاباک، هفته گذشته علیه نتانیاهو به دادگاه عالی ارائه کرده بود، «رویدادی محوری در نبرد ما برای حفظ هویت یهودی-دموکراتیک اسرائیل» خواند.
آیالون با اشاره به یکی از اتهامات مطرح‌شده توسط بار علیه نخست‌وزیر در آن سند، گفت: «اگر نخست‌وزیر از سازمان امنیت داخلی برای تحت نظر گرفتن شهروندانی که قصد اعتراض دارند استفاده کند، این به معنای به اهتزاز درآمدن پرچم سیاه در برابر چشمان ماست.»
در نظام حقوقی اسرائیل، اصطلاح «پرچم سیاه» به دستوراتی اطلاق می‌شود که غیراخلاقی بودن آشکار آن‌ها، پیروی از آن‌ها را غیرقانونی می‌سازد. این اصطلاح نخستین بار توسط قاضی‌ای به کار رفت که در سال ۱۹۵۷، سربازانی را که ۴۹ غیرنظامی را در شهر عرب‌نشین کفر قاسم به دلیل نقض مقررات منع آمد و شد به قتل رسانده بودند، به زندان محکوم کرد.
آیالون گفت: «به خیابان‌ها بیایید، کشور را فلج کنید.» وی افزود: «شورش مدنی غیرخشونت‌آمیز، وظیفه هر شهروندی است.»
او اظهار داشت: «ما برای هویت یهودی-دموکراتیک اسرائیل، آن‌گونه که توسط بنیان‌گذاران در اعلامیه استقلال تعریف شده است، مبارزه می‌کنیم.»
سخنان او بعداً توسط شیقما برسلر، یکی از رهبران اعتراضات، تکرار شد که به جمعیت گفت: «پرچم سیاهی بر فراز تمام تصمیمات نتانیاهو در اهتزاز است.»
دن حالوتص، رئیس سابق ستاد کل ارتش اسرائیل، نیز به جمع مقامات بلندپایه پیشین پیوست که رهبری نتانیاهو را محکوم می‌کنند. او نخست‌وزیر را متهم کرد که صرفاً برای حفظ انسجام دولت، به ادامه جنگ در غزه اصرار می‌ورزد.
حالوتص بر روی صحنه در میدان هبیما گفت که این جنگ «غیرضروری» است و ریشه در «توهمات مذهبی، عرفانی و آخرالزمانی» شرکای ائتلافی نتانیاهو دارد که «هیچ ارتباطی با امنیت ملی ندارند.» او گفت: «متهم بنیامین نتانیاهو» که به اتهام فساد در حال محاکمه است، «خطری آشکار، فعلی و فوری برای دولت اسرائیل» به شمار می‌رود.
سپس، پس از آنکه هر دو گروه معترض در مقابل مقر وزارت دفاع در خیابان بِگین به هم پیوستند، روحاما الباغ، که خواهرزاده‌اش لیری در ژانویه از اسارت حماس آزاد شد، به دولت هشدار داد که اگر جنگ ادامه یابد، روز یادبود پیش رو «مایه ننگ و رسوایی شما خواهد بود.»
او نتانیاهو را به دلیل سکوت در برابر اظهارات متحدان سیاسی‌اش که نسبت به سرنوشت گروگان‌های باقی‌مانده بی‌تفاوتی نشان داده بودند، به شدت مورد انتقاد قرار داد.
الباغ، پژوهشگر ادبی، با اقتباس از شعری از زِئِو ژابوتینسکی، رهبر فقید صهیونیسم تجدیدنظرطلب، گفت: «سکوت، پلیدی است.»
او به اظهارات اخیر متحدان سیاسی نتانیاهو اشاره کرد: بتسلئل اسموتریچ، «آن پست‌فطرتی که به وزیر دارایی معروف است» و این هفته گفت جان گروگان‌ها اولویت اصلی نیست؛ زوی سوکوت، نماینده کنست، «قالیچه جدید کوه معبد (حرم شریف)» که در این مکان مقدس سجده کرد «تا تحریک دیگری بیافریند» و از نتانیاهو خواست تا حکم احتمالی دادگاه مبنی بر لزوم کناره‌گیری‌اش را نپذیرد؛ و سیمخا روتمن، نماینده دیگر کنست، که گفت «راه درست برای آزادی گروگان‌ها، ملاقات نکردن با خانواده‌های آن‌هاست.»
و بعد، او گفت، «بدترین اظهارنظر از همه: نخست‌وزیر سکوت کرده است.»
الباغ مقامات منتخب را به بی‌اعتنایی به «مادران و پدرانی متهم کرد که بی‌یاور، همچنان فرزندان خود را در اسارت بزرگ می‌کنند.»
الباغ با اشاره به جوانانی که هنوز در اسارت به سر می‌برند، گفت: «آلون اوهل دارد بینایی‌اش را از دست می‌دهد. متان انگرست را با باتری خودرو شکنجه الکتریکی می‌دهند. مادر نیمرود کوهن با نفس راحتی می‌گوید که او هنوز سرپاست. معلوم نیست متان زنگاوکر اصلاً بتواند بایستد.»
او نام دیگر گروگان‌هایی را که گمان می‌رود هنوز زنده باشند – در مجموع ۲۴ نفر – خواند و با خشم به تلاش گزارش‌شده نتانیاهو در سال گذشته برای «دلجویی از ما» با گفتن اینکه گروگان‌ها «رنج می‌برند اما نمی‌میرند» اشاره کرد.
الباغ گفت: «به این جنگ خونین پایان دهید.» وی افزود: «اگر نه، این روز یادبود مایه ننگ و رسوایی شما خواهد بود.»
تظاهرات ضد دولتی خالی از حاشیه نبود و توجه گروهی جداگانه از خانواده‌های گروگان‌ها با گرایش راست و همچنین شخص نتانیاهو را به خود جلب کرد. آن‌ها نمایشی را که توسط معترضان برپا شده بود محکوم کردند؛ در این نمایش، ماسک‌هایی با چهره نتانیاهو دور تا دور معترضی قرار داده شده بود که با باندهای آغشته به خون مصنوعی در وسط خیابان دراز کشیده بود.
«مجمع تیکوا» که گرایش محافظه‌کارانه دارد، در پستی که توسط حساب رسمی نتانیاهو در شبکه X به اشتراک گذاشته شد، نوشت: «باید به صراحت گفت. سرهای بریده‌شده، و همچنین اعتراضات امروز، هیچ ارتباطی با گروگان‌ها ندارند.» آن‌ها افزودند: «برعکس، این‌ها افرادی هستند که تصمیم گرفته‌اند گروگان‌ها را در تلاش برای سرنگونی دولت قربانی کنند.»
این گروه نوشت: «در یک کشور متمدن، تاکنون ده‌ها نفر به اتهام تحریک به قتل دستگیر شده بودند. معلوم نیست شاباک در قبال این نمایش‌های آشکار و خطرناک قتل کجاست.» این گروه افزود که امیدوار است تنش‌های میان نتانیاهو و بار، رئیس شاباک، «بر مواضع شاباک در قبال هر آنچه به امنیت نخست‌وزیر مربوط می‌شود، تأثیر نگذارد.»
نتانیاهو و متحدان سیاسی‌اش مدت‌هاست که از وجود تحریک علیه او و خانواده‌اش شکایت دارند و انگشت اتهام را به سوی دستگاه قضایی، نیروهای انتظامی و دادستان کل نشانه رفته‌اند و آن‌ها را به عدم برخورد با آنچه سخنان خشونت‌آمیز کنترل‌نشده از سوی مردم می‌خوانند، متهم می‌کنند.
سخنگوی حزب لیکود به رهبری نتانیاهو نیز در بیانیه‌ای جداگانه، این نمایش اعتراضی را «جنون‌آمیز» خواند و تأکید کرد که «به منزله تحریک به قتل نخست‌وزیر و سر بریدن اوست.»
سخنگو با ضمیمه کردن عکسی از صحنه که در آن مردی نیمه‌برهنه و بانداژشده پرچم اسرائیل را در دست داشت، پرسید: «اجرای قانون توسط دادستان کل و رونن بار کجاست؟»
پیرامون سر این مرد، چندین ماسک با چهره نتانیاهو قرار داده شده بود که هر کدام برچسبی با شعاری مانند «مقصر» یا «خطر» داشت.
در نقطه‌ای دیگر از تل‌آویو، حدود ۲۰۰ فعال چپ‌گرا در خیابان کاپلان در سکوت ایستادند و تصاویری از کودکانی را در دست داشتند که از زمان ازسرگیری تهاجم اسرائیل به نوار غزه در ۱۸ مارس، کشته شده بودند.
آن‌ها در میان شمع‌های «نِشاما» ایستاده بودند؛ شمع‌هایی با عمر طولانی که یهودیان به طور سنتی برای یادبود درگذشتگان روشن می‌کنند.
تابلوهایی که در دست داشتند، نام هر کودک کشته‌شده و تاریخ، مکان و شرایط مرگ او را نشان می‌داد.
بر روی تابلوها نوشته شده بود: «کودکانی که بودند و دیگر نیستند» و بر این نکته تأکید داشتند که چگونه آن‌ها برخلاف میل خود درگیر جنگ شده بودند.
این صحنه تأثربرانگیز با عبور معترضان ضد دولتی که با سر دادن شعار و کوبیدن بر طبل به سمت خیابان بِگین در حرکت بودند، برهم خورد. فعالان چپ‌گرا اما در جای خود باقی ماندند.
”
-
رسانه تایمز اسرائیل : «انفجار مهیب در بندر ایران دستکم ۱۸ کشته و ۷۵۰ زخمی برجای گذاشت» | ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
-
نشریه اکونومیست : «دولت آفریقای جنوبی شکننده به نظر می‌رسد: اختلاف بر سر بودجه، شکافهای عمیقشونده را آشکار می‌کند» | ۲۱ اسفند ۱۴۰۳
-
روزنامه جروزالم پست : «منابع می‌گویند قطر در خرابکاری توافق گروگان‌های غزه، شرایط بهتری را برای حماس تضمین کرد – گزارش» | ۷ اردیبهشت ۱۴۰۴
-
روزنامه تایمز اسرائیل : «گفته می‌شود احمد الشرع به دنبال صلح با اسرائیل است و به ورود سوریه به توافق ابراهیم چشم دوخته است» | ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴