نشریه نیو استیتسمن (بریتانیا): «آنچه جهان در مورد انتخابات لهستان اشتباه می‌کند» | ۲۱ خرداد ۱۴۰۴

در حالی که کشور امروز (اول ژوئن) برای دور دوم رأی‌گیری به پای صندوق‌ها می‌رود، لهستان بین دو نامزد ریاست جمهوری بسیار متفاوت تقسیم شده است – رافائل تژاسکوفسکی لیبرال طرفدار اروپا و کارول ناواروکی ملی‌گرای راست‌گرا. پیش‌بینی اینکه چه کسی ممکن است برنده شود غیرممکن است. همچنین نادیده گرفتن سرخوردگی فزاینده‌ای که لهستانی‌ها نسبت به سیاست احساس می‌کنند، به طور فزاینده‌ای دشوار است.

تژاسکوفسکی، که به حزب ائتلاف مدنی تعلق دارد و در دور اول رأی‌گیری در ۱۸ مه با اختلاف اندکی بیشترین آرا را به دست آورد، حامی سرسخت اتحادیه اروپا و تقویت روابط خارجی بوده است. اگرچه این موضع همسایگان لهستان و غرب را خوشحال می‌کند، اما این احساس توسط بخش بزرگی از رأی‌دهندگان که در گذشته نسبت به نامزدهای طرفدار اتحادیه اروپا (از جمله نخست‌وزیر فعلی دونالد توسک) بدبین بوده‌اند، مشترک نیست. چنین نامزدهایی معمولاً طرفدار آلمان معرفی شده و در تجمعات به عنوان نخبه‌گرا یا ضد لهستانی مورد تمسخر قرار می‌گیرند. حمایت شهردار لیبرال ورشو، تژاسکوفسکی، از طبقات جوان‌تر و حرفه‌ای مستقر در کلان‌شهرها ناشی می‌شود. با این حال، منتقدان او را به فروش حاکمیت کشور و تضعیف سنت‌ها و ارزش‌های لهستانی که ارتباط نزدیکی با کلیسای کاتولیک دارند، متهم می‌کنند.

برخلاف تژاسکوفسکی، ناواروکی، مورخ ملی‌گرا، علی‌رغم حمایت حزب راست‌گرای قانون و عدالت که تحت ائتلاف دونالد توسک قدرت را از دست داد، هیچ تجربه سیاسی ندارد. او تحسین خود را از برنامه ماگای دونالد ترامپ ابراز کرده و در حال حاضر ریاست موسسه یادبود ملی را بر عهده دارد که از روایت‌های تاریخی ملی‌گرایانه استقبال می‌کند – به عنوان مثال، آنها دخالت لهستان در هولوکاست تحت اشغال نازی‌ها را رد می‌کنند – و با انتشار «اطلاعات نادرست» که «ملت لهستان را بی‌احترام یا مضر می‌سازد» مخالف است. دیدگاه‌های ضد روسی او همراه با تعهد او برای جلوگیری از الحاق اوکراین به ناتو، برای منتقدان تژاسکوفسکی جذاب است و می‌تواند آرایی را که در دور اول رأی‌گیری به سیاستمدار راست افراطی، اسلاومیر منتزن، داده شد، به خود جلب کند. با این حال، تصور می‌شود که نوشیدن آبجو مشترک بین منتزن و تژاسکوفسکی، که به عنوان بخشی از پوشش یوتیوبی منتزن از انتخابات سازماندهی شده بود، حمایت رأی‌دهندگان سیاستمدار راست افراطی را به سمت شهردار ورشو سوق داده است. ناواروکی موضع محکمی در مورد بسیاری از مبرم‌ترین مسائل کشور، مانند کسری بودجه پیش‌بینی شده ۲۸۹ میلیارد زلوتی (۵۷ میلیارد پوند) برای سال ۲۰۲۵ یا مهاجرت، اتخاذ نکرده است. بسیاری از نظرات او در مورد موضوعاتی مانند آموزش و سقط جنین، منعکس‌کننده نظرات حزب قانون و عدالت است.

علی‌رغم پیروزی خفیف تژاسکوفسکی در دور اول، نمی‌توان گفت چه کسی در دور دوم پیروز خواهد شد. آخرین مناظره ریاست جمهوری، که توسط تلویزیون راست‌گرای رپوبلیکا برگزار شد، در ۲۸ مه در شهر کونسکیه برگزار شد، هرچند تژاسکوفسکی اقدام جسورانه‌ای انجام داد و در آن حضور نیافت. (تژاسکوفسکی در انتخابات ۲۰۲۰ پس از عدم حضور در مناظره در کونسکیه، به آندژی دودا باخت؛ بلافاصله پس از مناظره، تژاسکوفسکی در نظرسنجی‌ها سقوط کرد.) با توجه به رقابت تنگاتنگ هر دو نامزد در نظرسنجی‌ها، رسانه‌های لهستانی نمی‌توانند تصمیم بگیرند که آیا تژاسکوفسکی بار دیگر شانس ریاست جمهوری خود را از دست داده است یا اینکه از «نفرین کونسکیه» عبور خواهد کرد.

از بسیاری جهات، تحرک واقعی در این کارزار انتخاباتی از خارج از کشور نشأت گرفته است. تعداد بی‌سابقه ۶۹۵ هزار مهاجر برای رأی دادن در اول ژوئن ثبت‌نام کرده‌اند، شاید به این دلیل که در لهستان، رؤسای جمهور نقش رسمی در سیاست‌های خارجی و دفاعی دارند. پیروزی تژاسکوفسکی می‌تواند لهستان را به عنوان یک بازیگر کلیدی در صحنه اروپا تثبیت کند و به عنوان متحد توسک، می‌تواند به اصلاحات مترقی نخست‌وزیر نیز کمک کند. در همین حال، پیروزی ناواروکی می‌تواند منجر به قطع همکاری با اتحادیه اروپا در همه موارد به جز تجارت و به طور بالقوه جلوگیری از الحاق اوکراین به ناتو شود. موضع او در مورد دستیابی لهستان به انتشار خالص صفر تا سال ۲۰۵۰ نیز بر سیاست‌های تغییرات آب و هوایی اتحادیه اروپا تأثیر خواهد گذاشت.

با این حال، این هیجان بین‌المللی به سختی بر افکار عمومی لهستان تأثیر می‌گذارد. حقیقت این است که هیچ یک از نامزدها احتمالاً تأثیر شگرفی بر زندگی رأی‌دهندگان نخواهند داشت. پیروزی تژاسکوفسکی احتمالاً با موجی اولیه از امید همراه خواهد بود که تقریباً به طور قطع به دلیل مواضع اغلب متناقض او در مورد حقوق دگرباشان جنسی، مهاجرت و مراقبت‌های بهداشتی، به سرخوردگی تبدیل خواهد شد. از سوی دیگر، پیروزی ناواروکی احتمالاً رأی‌دهندگان جوان‌تر و مترقی را با اولویت دادن به راست‌گرایان سرخورده کشور، منزوی خواهد کرد. پیروزی ناواروکی می‌تواند منجر به افزایش بیشتر مهاجرت در میان جوانان شود – که در حال حاضر یک مشکل طولانی‌مدت در لهستان است – زیرا این مورخ به دنبال ممانعت از برنامه مترقی دونالد توسک است. هیچ یک از نامزدها راه‌حلی برای مبرم‌ترین مسائلی که کشور را تقسیم می‌کند، مانند هجوم مهاجران از مرز لهستان و بلاروس، ادامه جنگ در اوکراین و تورم، ارائه نمی‌دهند. جای تعجب نیست که اکنون پیش‌بینی می‌شود میزان مشارکت در دور دوم تنها کمی بیش از ۵۰ درصد باشد. به جای اتحاد، وعده‌های سیاسی این کارزار انتخاباتی تنها کشور را بیشتر سرخورده کرده است.