نشریه دیپلمات : «کنفرانس زنان روزنامه‌نگار آسیای مرکزی در دوشنبه به‌طور ناگهانی لغو شد» | ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴

دومین کنفرانس بین‌المللی زنان روزنامه‌نگار آسیای مرکزی با عنوان «صدای برابری: آزادی، زنان، رسانه» و به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات، که قرار بود در دوشنبه، تاجیکستان برگزار شود، در ۱ مه به‌طور ناگهانی لغو شد.

این کنفرانس ۵۰ روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویس زن مستقل از سراسر آسیای مرکزی، از جمله سازمان جامعه مدنی قزاقستان فم‌آگورا و گروه فعال دیجیتال تاجیکستان «به من بگو خواهر» را گرد هم آورده بود. این کنفرانس که با حمایت اتحادیه اروپا سازماندهی شده بود، هفته‌ها پیش از رویداد، فضایی را در هتل سرنا در مرکز شهر دوشنبه اجاره کرده بود.

با این حال، در آستانه کنفرانس، مدیریت هتل، که در سال ۲۰۱۱ توسط شبکه توسعه آقاخان ساخته شده و شایعه شده بود که در سال ۲۰۲۳ در موج سرکوب‌های ضد اسماعیلی توسط دولت تاجیکستان به‌زور ملی شده است، به‌طور ناگهانی قرارداد اجاره را لغو کرد. برگزارکنندگان به‌سرعت تلاش کردند رویداد را به هتل رومی در همان نزدیکی منتقل کنند، اما حتی در حالی که سفرای اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه و بریتانیا در تاجیکستان در حال ایراد سخنرانی‌های افتتاحیه بودند، توسط کارکنان هتل بیرون رانده شدند.

برخی از شرکت‌کنندگان کنفرانس در نهایت در دفاتر اتحادیه اروپا گرد هم آمدند و در آنجا تلاش کردند بفهمند چه اتفاقی افتاده است.

مدیریت هتل سرنا و هتل رومی به سوالات برگزارکنندگان کنفرانس یا دیپلمات در مورد دلیل لغو این رویداد پاسخ ندادند. ائتلاف زنان روزنامه‌نگار تاجیکستان بیانیه کوتاهی در مورد این حادثه منتشر کرد و بر قصد کنفرانس برای «ایجاد فضایی امن برای بحث حرفه‌ای در مورد مسائل پیش روی زنان در رسانه، برابری و پایداری محیط رسانه، و پایبندی به اخلاق حساس به جنسیت در تولید محتوا در آسیای مرکزی» تأکید کرد.

رویدادهای اختصاص‌یافته به برابری جنسیتی و آزادی مطبوعات به‌طور معمول و بدون توضیح توسط بازیگران خارجی در تاجیکستان تحت بهانه‌های سست لغو می‌شوند، مانند گردهمایی فعالان جنسیتی در مارس ۲۰۲۰ در دوشنبه. با این حال، لغو کنفرانس ۱ مه نشانه‌ای نگران‌کننده از ادامه افول آزادی مطبوعات در تاجیکستان و آسیای مرکزی به‌طور کلی است. شاخص جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۲۵ توسط گزارشگران بدون مرز، هر پنج کشور آسیای مرکزی را در میان کشورهایی قرار داد که دولت‌ها در آنها به سرکوب آزادی مطبوعات می‌پردازند. قزاقستان در رتبه ۱۴۱ از ۱۸۰، قرقیزستان در رتبه ۱۴۴، ازبکستان در رتبه ۱۴۸، تاجیکستان در رتبه ۱۵۳ و ترکمنستان در نزدیکی انتهای فهرست در رتبه ۱۷۴ قرار گرفتند.

در تاجیکستان، دولت همچنان از طریق سرکوب، خودسانسوری و طرفداری از رسانه‌های دولتی، رسانه‌های مستقل را به‌شدت محدود می‌کند. بسیاری از رسانه‌های مستقل در سال‌های اخیر تعطیل شده و ده‌ها روزنامه‌نگار کشور را ترک کرده‌اند. آن دسته از روزنامه‌نگاران و فعالان شجاعی که در تاجیکستان مانده‌اند، اغلب به اتهاماتی مانند افراط‌گرایی، ارتباط با احزاب مخالف ممنوعه و خیانت دستگیر و زندانی می‌شوند.

تنها در اوایل سال ۲۰۲۵، احمد ابراهیم، سردبیر ۶۳ ساله یک روزنامه محلی، به اتهامات ساختگی رشوه، اخاذی و افراط‌گرایی به ۱۰ سال زندان محکوم شد و رخساره حکیموا، روزنامه‌نگار مستقل، به اتهام خیانت به هشت سال زندان محکوم شد. حداقل هشت روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویس دیگر نیز پس از محکومیت به اتهامات ساختگی در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، در حال گذراندن دوران محکومیت طولانی‌مدت خود در تاجیکستان هستند.